بزرگنمايي:

راه ترقی - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
فرشاد گلزاری| سفر چهار روزه شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین به روسیه و دیدار وی با ولادیمیر پوتین، همتای روسی وی ازجمله تحولاتی است که زیر ذره‌بین رسانه‌ها و ناظران سیاسی، اقتصادی و امنیتی غرب قرار گرفت؛ چراکه رهبران این دو قدرت نیم‌کره‌شرقی درحالی با هم در کرملین دیدار کردند که از یک‌سو ایالات‌متحده پس از روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ به جنگ تعرفه‌ای با پکن رفته و از سوی دیگر در پرونده اوکراین سعی دارد تا روسیه را با ارائه امتیازات مختلف اولاً به سمت ختم جنگ با اوکراین هدایت کند، دوماً با این اقدام درصدد است تا میان روسیه و چین یک فاصله معنادار به وجود بیاورد. کشورهای اروپایی هم در این میان به این سفر به‌ گونه‌ای دیگر نگاه می‌کنند؛ چراکه آنها از یک‌سو با چین پیمان‌های تجاری مهمی منعقد کرده‌اند و حالا برای خنثی‌سازی پیامدهای تعرفه‌های ترامپ به ‌نوعی به چین نیاز دارند اما در عین حال با روسیه بر سر پرونده اوکراین یک تقابل همه‌جانبه را به راه انداخته‌اند و در این مسیر حالا نظاره‌گر نزدیک شدن پکن و چین هستند. در چنین فضایی، دیدار شی و پوتین در کرملین نه‌ تنها حائز اهمیت خواهد بود بلکه می‌تواند، اروپا و آمریکا را نگران کند. ‌با گذر از این تفاسیر، رئیس‌جمهور چین (پنج‌شنبه) در میانه مراسم استقبال رسمی وارد کاخ کرملین شد و با ولادیمیر پوتین همتای روس خود دیدار کرد. پوتین خطاب به شی گفت که آماده است دوباره از چین دیدار رسمی داشته باشد. به گفته ولادیمیر پوتین، روسیه و چین درحال‌ توسعه روابط به‌ نفع مردم خود و نه علیه سایر کشورها هستند. رئیس‌جمهور روسیه گفت: «روسیه و چین با هم از حقیقت تاریخی جنگ بزرگ میهنی محافظت کرده و با مظاهر نازیسم مقابله می‌کنند. روابط بین روسیه و چین به طور متقابل سودمند است. دولت‌های روسیه و چین بر روی اجرای طیف وسیعی از توافقات دوجانبه کار می‌کنند. سفر شی جین‌پینگ به مسکو برای روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است». از سوی دیگر، رئیس‌جمهور چین هم از شرکت در جشن‌های هشتادمین سالگرد پیروزی بر آلمان نازی ابراز خوشحالی کرد. شی جین‌پینگ می‌گوید، چین و روسیه آماده دفاع از حقیقت تاریخ جنگ جهانی دوم هستند. رئیس‌جمهور چین در مسکو گفت: «اعتماد سیاسی متقابل بین چین و روسیه در حال عمیق‌تر شدن است. ما همچنین قاطعانه از منافع چین، روسیه و کشورهای درحال‌ توسعه دفاع خواهیم کرد».
همکاری در حوزه اقتصاد و امنیت
بخشی از سفر شی به روسیه و دیدار هیات‌های چینی و روسی به مسائل اقتصادی و امنیتی اختصاص پیدا کرد؛ چراکه براساس گزارش‌‌های منتشر شده، چین بزرگ‌ترین شریک تجاری روسیه است و به مسکو یک شاهراه اقتصادی داده که به آن کمک کرده است تا از تحریم‌های غرب عبور کند از سوی دیگر چین بیش از هر کشور دیگری نفت و گاز روسیه را خریداری می‌کند. در این راستا، رسانه‌های روسیه اعلام کردند که مسکو و پکن در مرحله فعال مذاکرات درباره خط لوله گازی «قدرت سیبری 2» هستند که گاز روسیه را از طریق مغولستان به چین منتقل می‌کند اما بعید است ظرف چند روز آینده قراردادی امضا کنند. این درحالی است که روسیه سال‌هاست که به دنبال توافق با پکن برای ساخت خط لوله گازی «قدرت سیبری 2» برای انتقال 50 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال از منطقه یامال در شمال روسیه از طریق مغولستان به چین بوده است. اما تاکنون طرفین نتوانسته‌اند در مورد شرایط تحویل گاز به توافق برسند.‌ از سوی دیگر وزارت خارجه چین در بیانیه خود اعلام کرده که «دو رئیس‌جمهور دیدگاه‌های خود را درباره بحران اوکراین و سایر موضوعات مطرح کردند. شی تاکید کرد که چین در ارتباط با بحران اوکراین از مفهوم امنیت جهانی مشترک، جامع، مشارکتی و پایدار حمایت می‌کند».
پرونده هسته‌ای ایران
آنچه در این میان حائز اهمیت بود، تاکید بر ایفای نقش فعال از سوی چین و روسیه در پرونده هسته‌ای است. در بیانیه‌ مشترک شی و پوتین، آمده است: «روسیه و چین قصد دارند، نقش فعالی در حل‌وفصل موضوع هسته‌ای ایران ایفا کنند و حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران باید نگرانی‌های معقول همه طرف‌ها را در نظر بگیرد. روسیه و چین همچنین خواستار اجتناب از تشدید تنش بر سر برنامه هسته‌ای ایران و عدم توسل به اقدامات نظامی ناموجه شدند». در بیانیه مشترک مذکور آمده است: «روسیه و چین از طرف‌های درگیر (در حل مساله هسته‌ای ایران) می‌خواهند که اختلافات را به صورت مسالمت‌آمیز از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل کنند ضمن حفظ اعتبار عملی پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و با هدایت اهداف عدم اشاعه هسته‌ای و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای از طریق گفت‌وگو و مذاکره‌ای که نگرانی‌های معقول همه طرف‌ها در این فرآیند را در نظر می‌گیرد به راه‌حلی برسند». در این بیانیه تاکید شده است که روسیه و چین متقاعد شده‌اند که طرف‌های درگیر نباید اجازه تشدید تنش و توسل به اقدامات نظامی ناموجه و اقدامات قهری یک‌جانبه نامشروع را بدهند. هر دو طرف قصد دارند نقشی فعال و سازنده در حل‌وفصل برنامه هسته‌ای ایران ایفا کنند و تاکید می‌کنند که این امر به حفظ رژیم بین‌المللی عدم اشاعه هسته‌ای و صلح و ثبات در خاورمیانه کمک خواهد کرد».
بازار