بزرگنمايي:

راه ترقی - باشگاه خبرنگاران /محققان دانشگاه آریزونا از ماهیت پیدایش دندانی که جای رویش در فک ندارد، رمزگشایی کردند. 
 هالسکا گلواکا نویسنده و انسان شناس ارشد آمریکایی می‌گوید: یکی از اسرار تکامل بیولوژیکی انسان این است که چگونگی هماهنگ سازی دقیق بین ظهور مولرها (یا دندان‌های مولر) با تاریخ زندگی و نحوه سازماندهی آن‌هاست.
گلوآکا با کمک گری شوارتز، دیرینه شناس در موسسه ریشه‌های انسانی دانشگاه آریزونا، نمونه‌هایی از جمجمه‌های مختلف را برای مقایسه تکامل آن‌ها جمع آوری کرد.
با تبدیل استخوان‌ها و دندان‌های 21 گونه نخستین، به مدل‌های سه بعدی، محققان دریافتند که زمان بندی دندان‌های آسیای بزرگسال ما ارتباط زیادی با تعادل ظریف بیومکانیک در جمجمه‌های در حال رشد ما دارد.
فرم دندان‌های بالغ که ما برای خرد کردن غذا به صورت خمیر استفاده می‌کنیم، معمولاً در سه مرحله ( 6، 12 و 18 سالگی) از لثه ما بیرون می‌آید.
سایر نخستی‌ها مولرهای بالغ خود را زودتر دریافت می‌کنند. علیرغم همه شباهت‌های ما در مراحل رشد، شامپانزه‌ها (Pan troglodytes) دندان‌های آسیاب خود را در 3، 6 و 12 سالگی دریافت می‌کنند، بابون‌های زرد (Papio cynocephalus) آخرین سن مولرهای بزرگسال خود را در سن هفت سالگی و ماکاک‌ها (Macaca mulatta) در شش سالگی بیرون می‌زنند.
فاکتور مهمی که زمان رویش دندان را محدود می‌کند، فضاست. اگر فک به اندازه کافی برای دندان مصنوعی بزرگسالان بزرگ نباشد، اعمال فشار بر روی آن فایده‌ای ندارد.
انسان‌ها دقیقاً به اندازه آن‌ها فضای دهانی ندارند، زیرا دندان عقل نهفته یک مشکل بزرگ برای گونه‌های ماست. اما هنوز مشخص نیست که چرا این دندان‌ها اینقدر دیر در زندگی ما ظاهر می‌شود.
با این حال، داشتن یک فضای خالی برای دندان در حال رشد باعث نمی‌شود که یک دندان در آنجا ایده خوبی به نظر برسد. تعداد زیادی ماهیچه و استخوان از دندان‌ها پشتیبانی می‌کند و این اطمینان را می‌دهد که فشار کافی می‌تواند غذای ما را با خیال راحت پاره کرده و خرد کند. به نظر می‌رسد که "ایمنی" در پشت توسعه دندان‌های دیررس ما قرار دارد.
شوارتز می‌گوید: به نظر می‌رسد که فک ما بسیار آهسته رشد می‌کند، به احتمال زیاد دلیل آن این است که در طول تاریخ رشد ما به کلی کند بوده است. در مقایسه با صورت‌های کوچک ما، هنگامی که در یک مکان، ایمن لازم وجود دارد، رشد دندان عقل به تأخیر می‌افتد.
مولرهای خلفی در جلوی مفاصل گیجگاهی فکی قرار دارند که با هم مفصل بین فک و جمجمه را تشکیل می‌دهند. بر خلاف سایر مفاصل بدن ما، این دو محور باید همزمان با یکدیگر کار کنند. همچنین باید نیروی معقولی را به یک یا چند نقطه منتقل کنید تا شما را مجبور به گاز گرفتن و جویدن کند.
برای گونه‌هایی که فک بلندتری دارند، زمانی که جمجمه برای ایجاد ساختار مناسب برای نزدیک‌ترین دندان‌ها به عضلات نزدیک مفصل نیاز دارد، نسبتاً کوتاه است.
برای ما انسان‌ها که صورت‌های بسیار صافی داریم، چنین شانسی وجود ندارند و باید منتظر بمانیم تا جمجمه ما رشد کند تا جایی که نیروهایی که بر روی هر یک از دندان‌های مولر بالغ قرار می‌دهید به فک در حال رشد ما آسیبی نرساند.
این نه تنها راهی جدید برای ارزیابی شرایط دندان‌ها مانند دندان‌های آسیاب آسیب دیده به ما می‌دهد، بلکه ممکن است به دیرینه شناسان کمک کند تا تکامل فک‌های منحصر به فرد ما را در میان اجداد ما درک کنند.
گلوواکا می‌گوید: این مطالعه یک دید قوی جدید ارائه می‌دهد که از طریق آن می‌توان پیوندهای شناخته شده بین رشد دندان، رشد جمجمه و پروفایل بلوغ را مشاهده کرد.