بزرگنمايي:

راه ترقی- «غذاهای فوری» یا فست‌فودها؛ غذاهایی هستند که به سرعت طبخ و آماده شده و در رستوران‌ها و کافه‌ها به عنوان یک وعده کامل و یا یک میان وعده غذایی عرضه می‌شوند و شامل انواع ساندویچ، برگرها، مرغ، ماهی و میگو سوخاری، هات داگ، سیب زمینی سرخ‌کرده، ناگت مرغ، انواع پیتزاها، سوسیس، کالباس، فلافل و سمبوسه هستند. در سال‌های اخیر مصرف غذاهای فوری یا فست‌فودها در سراسر جهان افزایش قابل توجهی داشته است.

مطالعات اخیر حاکی از آن است که مصرف فست‌فود، با ابعاد مختلف عملکرد شناختی مغز مرتبط است. بر همین اساس، پژوهشگران با انجام یک مطالعه ارتباط مصرف فست فود با حافظه کوتاه‌مدت دانشجویان ساکن خوابگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز را بررسی کردند.

در این مطالعه 182 دانشجوی مقطع کارشناسی به روش تصادفی از خوابگاه‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز انتخاب شدند. با استفاده از پرسش‌نامه، اطلاعات جمعیت‌شناختی، قد، وزن و شاخص BMI و میزان مصرف فست‌فود، سالاد، نوشابه و دوغ آن‌ها جمع‌آوری شد. همچنین برای ارزیابی حافظه کوتاه مدت در دانشجویان، از تست حافظه استاندارد «وکسلر» استفاده شد.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که 1.3 درصد از این دانشجویان کمتر از یک‌بار در هفته، 18.4 درصد حدود یک تا دو بار، 25.3 درصد سه تا چهار بار و 55.1 درصد از دانشجویان پنج‌ بار و بیشتر در هفته فست‌فود مصرف کرده بودند. با این‌که بررسی‌های این مطالعه حاکی از مصرف کمتر فست فود در دختران نسبت به پسران بود و این میزان در دانشجویان سال آخر نسبت به دانشجویان سال اول بیشتر بود، اما این تفاوت معنادار نبود.

همچنین اگرچه رابطه بین مصرف فست فود و سالاد با حافظه کوتاه مدت معنادار نبود، اما مصرف بیشتر فست فود و سالاد توسط دانشجویان با نمره کمتر حافظه در آنان همراه بود. همچنین حافظه کوتاه مدت با مصرف نوشابه ارتباط مثبت و معنادار و با مصرف دوغ رابطه معکوس و معنادار داشت.

یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که میزان مصرف فست فود در دانشجویان خوابگاهی بالاست و مصرف بیشتر فست فود با نمره کمتر حافظه کوتاه مدت در آنان مرتبط است.

پژوهشگران این تحقیق می‌گویند: با توجه به اینکه جمع زیادی از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، در خوابگاه‌ها سکونت دارند، انجام طرح‌های تحقیقاتی در جهت علت‌یابی مصرف بالای فست فود در این گروه و برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت تغذیه‌ای آنان در خوابگاه‌ها ضروری است.

به گفته این پژوهشگران، یکی از محدودیت‌های این مطالعه، مقطعی بودن و حجم نمونه پایین این مطالعه است. زیرا در مطالعات ارتباط سنجی، طراحی مطالعه و حجم نمونه آن بر نتیجه مطالعه بسیار اثرگذار است. همچنین مواردی مانند طول مدت مصرف فست فود و نوشابه و همچنین زمان انجام تست حافظه نیز می‌تواند بر نتیجه مطالعه مؤثر باشد، ولی در پرسشنامه‌های مورد استفاده در این مطالعه لحاظ نشده است.

محققان این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که در مطالعات آینده اثرات مصرف فست فودها بر حافظه بلندمدت و عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد ارزیابی قرار گیرد.

در انجام این مطالعه مرضیه اکبرزاده، سید عماد مرتضوی، رومینا داوودپور، ملیحه کرمی‌زاده و زهرا سهرابی؛ پژوهشگران دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه، فروردین سال 1399 به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی ارتباط مصرف فست‌فود با حافظه کوتاه مدت در دانشجویان ساکن خوابگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز» در مجله علوم پزشکی صدرا منتشر شده است.