راه ترقی

آخرين مطالب

«از تبریز تا سمرقند؛ گاه پارسی، گاهی دَری» انديشه

«از تبریز تا سمرقند؛ گاه پارسی، گاهی دَری»
  بزرگنمايي:

راه ترقی - ایسنا / محمدجعفر محمدزاده در نوشتاری به جغرافیای زبان فارسی پرداخته و می‌گوید: هرگاه دو واژه پارسی و دری کنار هم بیایند، دری می‌تواند صفتی برای پارسی باشد و مقصود از آن پارسی ادبی و هنرمندانه یا پارسی رسمی و معیار است.
 این نویسنده و پژوهشگر در یادداشت خود با عنوان «از تبریز تا سمرقند؛ گاه پارسی، گاهی دَری» نوشته است: «جغرافیای وطن‌ پارسی گذشته گسترده و باشکوهی داشته است. از فرارود تا شبه‌قاره، از آسیای میانه تا آناتولی و از آن‌جا تا بالکان، از میان‌رودان در غرب ایران تا هندوکش و کشمیر و هیمالیا در شرق، گویشوران زبان فارسی خارج از شمار بوده‌اند و شاعران و سخنوران آن بسیار، و هر کدام آثار ماندگاری به زبان فارسی آفریده‌اند که در ردیف شاهکارهای ادبی بشر به حساب می‌آیند: «شاهنامه» فردوسی، «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس»، «غزلیات» حافظ، کلیات سعدی و اندک رباعیات خیام از آن جمله‌اند که شهرت عالم‌گیر دارند. افزون بر آن، در بیان فضیلت و ارزش‌های زبان فارسی هم هنرنمایی‌ها کرده‌اند. پیش‌تر از حافظ و سعدی گفته‌ام و اینک به اشاره‌های قطران تبریزی، شاعر بزرگ سده پنجم و زاده تبریز و مدفون در مقبره‌الشعرای آن شهر، و نیز سوزنی سمرقندی، شاعر سده پنجم و ششم، می‌پردازم.
قطران که فخرالشعرای زمانه‌اش بوده است در بیت زیبایی از یک غزل درباره زبان فارسی چنین می‌گوید:
بلبل به‌سان مطرب بیدل فراز گل
گه پارسی نوازد و گاهی زند دری
به قرینه‌های فراوان، هرگاه دو واژه پارسی و دری کنار هم بیایند، دری می‌تواند صفتی برای پارسی باشد و مقصود از آن پارسی ادبی و هنرمندانه یا پارسی رسمی و معیار است. در این بیت نیز قطران به همین معنی نظر داشته است.
قطران تبریزی در جایی دیگر و در قصیده‌ای گفته است:
گر چهر تو بر قبله ابدال نگارند
خواند به نماز اندر، شعر دری ابدال
دام است تو را زلف و چو دام است حقیقت
زیرا گه الف باشد و گه میم و گهی دال
در این‌جا شعر پارسی را زیبا و مناسب بیان حالات عاشقانه و شگفت‌آور دانسته که در مثل اگر بر کسی که در حال نماز است خوانده شود از خود بیخود شود و نمازش را به پارسی بخواند که یادآور این بیت از حافظ است که می‌گوید:
در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
حالتی رفت که محراب به فریاد آمد
سوزنی سمرقندی شاعر پارسی‌گوی اهل نخشب در نزدیکی سمرقند است که هم‌عصر خوارزمشاهیان، در زمان ارسلان‌خان از آل‌افراسیاب می‌زیسته است. در بیتی زبان فارسی را چنین می‌ستاید:
صفات روی تو آسان بود مرا گفتن
گهی به لفظ دری و گهی به شعر دری
شاید مراد «لفظ دری» نثر فارسی باشد که در کنار شعر دری آمده است، و نظم و نثر کلام ادبی زبان فارسی به شمار می‌آیند که سخنوران و شاعران سخن و هنر خود را در قالب آن‌ها آفریده‌اند.»

راه ترقی


لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/332917/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ادعای ستاره سابق لیورپول درمورد جانشین کلوپ

مدیرعامل مس: مشخص شد مشکل ما بازیکنان نبودند

رکورد سنگین‌ترین مشت جهان شکسته شد

عبدولی در فینال جام تختی؛ هدایت به محمودی رسید

پوچتینو: در چلسی فقط من نباید خودم را ثابت کنم

هدیه به حسینی قبل از پرسپولیس

آلگری: اول صعود به چمپیونزلیگ، بعد قهرمانی جام حذفی

تشکیل جلسه در مازندران درخصوص ضرب‌وشتم داور کشتی

پوستکوگلو: نمی‌خواهیم اجازه بدهیم آرسنال قهرمان شود

اعتراف پپ: انتظار نداشتم برای قهرمانی بجنگیم

پیشنهاد وزارت ورزش برای تعیین مدیریت پرسپولیس و استقلال

تناقض سازمان‌ لیگ و سردرگمی تیم‌ها

ربات انسان‌نمای تسلا در آستانه عرضه به بازار

آغاز ثبت‌نام برنامه‌های روز و هفته جهانی نجوم از فردا

آیا ماه به زمین نزدیک است؟

تشخیص نارسایی قلبی توسط هوش مصنوعی با اسکن پا

فرود زیبای مجدد فالکون 9

چرا با افزایش سن سرعت حرکت ما کم می‌شود؟

شاعرانه/ چیزی کم از بهشت ندارد هوای تو

یک جهان راز درآمیخته داری به نگاه

عشق زندگی می بخشد

اکنون کجاست؟ کسی که فراموشش کردم

با آنکه دلم از غم هجرت خون است

داستانک/ راه نجات

سیگنال مثبت به بورس تهران

هشدار بانک جهانی درباره نفت 100 دلاری

علت گرانی شدید قیمت پیاز

کندوی پول ساز | چطور محصولی مثل عسل را صادر کنیم؟

گل برتر هفته 30 لیگ برتر پرتغال

منافی: انتخاب سرمربی پرسپولیس باید به پایان فصل موکول شود

جعفری: استقلال لحظه آخر شانس آورد

واکنش رئیس لالیگا به ماندن ژاوی

پیام وزیر ورزش به‌ مناسبت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای

موسیالا: اگر به من بود می‌گفتم امباپه به بایرن بیاید

پیروزی فاینورد با حضور کوتاه مدت علیرضا جهانبخش

دردسر توخل؛ غیبت دوباره دو ستاره بایرن مونیخ

پوستر فدراسیون فوتبال برای دیدار امروز فوتسال ایران و ازبکستان

تپانچه بادی ایران نایب قهرمان شد

گزارش رسانه روسی از دوران طلایی سردار آزمون در زنیت

آغاز بازی های انتقامی پرسپولیس و اوسمار

راز لگد تاریخی کلینزمن؛ مقابل تراپاتونی گریه کردم!

توئیت مهدی فضائلی درباره سردار بلندپایه سپاه

تصاویر جدید از سردار قاآنی با پوشش غیرنظامی

پیام رئیسی در پی درگذشت عروس امام خمینی

اظهارات وزیر کشور درخصوص دور دوم انتخابات مجلس

فرمانده سپاه با خانواده شهید حاجی‌رحیمی دیدار و گفت‌وگو کرد

رئوفیان: هر کس رئیس مجلس شود شورای وحدت با او همکاری می‌کند

مصباحی مقدم: دشمنان شکست خورده در حال تدارک استراتژی جدید برای ضربه زدن به نظام هستند

موضع دولت درخصوص انتخاب رئیس مجلس دوازدهم

معاون اجرایی ارتش: هر تهدیدی علیه ایران را در نطفه خفه خواهیم کرد