بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
شهاب شهسواری/ سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت کشور امارات اسلامی [حکومت خودخوانده گروه شبه‌نظامی طالبان در افغانستان] و فرمانده افراطی‌ترین شاخه شبه‌نظامی گروه طالبان، مشهور به شبکه حقانی، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان، گفته است که دیگر امریکا را به عنوان یک دشمن نمی‌شناسد و انتظار دارد که امریکا و جامعه جهانی با طالبان روابط دیپلماتیک برقرار کنند. این اظهارات از سوی حقانی در شرایطی بیان می‌شود که دولت ایالات متحده امریکا به دلیل ده‌ها حمله خشونت‌بار شبکه حقانی به مواضع خود که علاوه بر تلفات گسترده به نیروهای امریکایی تعداد زیادی از شهروندان غیرنظامی افغانستان را نیز به خاک و خون کشیده ‌بود، این گروه را از سال 2012 در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است. حقانی در این مصاحبه همچنین وعده داده است که به زودی «خبرهای بسیار خوب» در مورد حضور دختران در پایه‌های بالاتر از پایه ششم در مدارس اعلام می‌شود. هر چند این اظهارنظر او با استقبال چندانی مواجه نشده است، از جمله هدر بار، معاون امور زنان دیدبان حقوق بشر این اظهارات را «وعده‌های تکراری و بدون نتیجه» طالبان توصیف کرده است. مصاحبه سراج‌الدین حقانی با کریستین امانپور، خبرنگار شناخته‌شده شبکه خبری سی‌ان‌ان، نخستین حضور حقانی در مقابل دوربین‌های تلویزیونی است. او که از 4 سال پیش پس از مرگ پدرش رهبری شبکه حقانی را برعهده گرفته است تا به امروز کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شد. او در نشست‌های رسمی، صورت خود را می‌پوشاند و با خود سلاح حمل می‌کرد. مشخص نیست دلیل بیرون آمدن حقانی از سایه، برطرف شدن نگرانی‌های او در مورد تعقیب از سوی امریکا باشد یا اینکه دلیل دیگری دارد. او در پاسخ به سوال خبرنگار سی‌ان‌ان در مورد دلایل پنهان ماندنش از انظار عمومی در طول سال‌های گذشته به صورت مبهم این موضوع را به مذاکرات دوحه و افرادی که در این مذاکرات حضور داشتند نسبت داده است. وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون چهره خود را پنهان نگه داشته است، گفت: «به دلیل ضرورت‌های جاری جامعه محلی و بین‌المللی نگرانی‌هایی داشتند و براساس این نگرانی‌هایی که در سطح داخلی و بین‌المللی در مورد برخی افراد داشتند که نمی‌خواستند به دلیل تعهداتی که [در مذاکرات دوحه] به جامعه بین‌المللی داده‌اند، مقصر شناخته شوند.» دفتر تحقیقات فدرال امریکا (FBI) یک جایزه 10 میلیون دلاری برای بازداشت یا قتل سراج‌الدین حقانی تعیین کرده است.
وعده بازگشت دختران به مدارس
سراج‌الدین حقانی در مقابل سوال امانپور در مورد سرنوشت تحصیل دختران افغانستان در مقاطع بالاتر از ابتدایی گفت که به زودی خبرهای خوبی در مورد این موضوع اعلام خواهد شد. وی گفته است که هیچ‌کس در هیات حاکمه افغانستان با تحصیل دختران مخالف نیست. حقانی در این گفت‌وگو گفت: «من می‌خواهم برخی مسائل را روشن کنم. هیچ‌کس با آموزش دختران مخالف نیست و همین الان هم دختران تا پایه ششم می‌توانند به مدرسه بروند و برای بالاتر از پایه ششم همچنان در حال تلاش هستیم تا سازوکار مناسب را ایجاد کنیم. شاید شنیده باشید که در سطح رهبری یا کابینه کسی با این امر مخالف نیست. اما مساله تا مدتی که بعدا اعلام می‌شود به تاخیر افتاده است. در بیانیه‌ای که توسط وزارت آموزش منتشر شد، برخی مشکلات برای آماده‌سازی آموزش وجود دارد، برای حل این مشکلات همچنان در حال کار هستیم. از طریق این مصاحبه و این شبکه تلویزیونی من تضمین می‌دهم که هیچ‌کس با آموزش مخالف نیست، فقط کار برای ساز و کار آن ادامه دارد.» وی در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید که چه زمانی این اتفاق بیفتد، گفت: «چیزی که می‌توان به شما بگویم این است که به زودی ان‌شاءالله خبرهای بسیار خوبی را خواهید شنید. ما براساس سازوکاری که رهبری ارایه داده است، زمان را اعلام خواهیم کرد، فعالیت برای آن ادامه دارد و به‌زودی خبرهای خیلی خوبی را خواهید شنید.» کریستین امانپور در ادامه در یک سوال شخصی خطاب به سراج‌الدین حقانی گفت که نمی‌داند او دختر دارد یا نه، اما می‌خواهد بداند که آیا حاضر است دخترش را به مدرسه بفرستد؟ حقانی در پاسخ گفت: «ما همه معتقدیم که آموزش به عنوان یک نعمت الهی ایجاد شده است و هم برای مردان و هم برای زنان نیاز اساسی است. همان‌گونه که گفتم هیچ‌کس با آموزش مخالف نیست. مشکلی که وجود دارد، آموزش براساس روش فکری افغان و فهم ویژگی‌های فرهنگی افغانستان است، مساله‌ای که وجود دارد ایجاد ساختار آموزشی براساس اصول و قوانین اسلامی است.» هدربار معاون امور زنان دیدبان حقوق بشر در واکنش به این اظهارنظر سرپرست وزارت کشور طالبان و معاون رهبری این گروه شبه‌نظامی گفته است: «طالبان بارها وعده‌های خود را زیر پا گذاشته‌اند از این‌رو تضمین‌های این گروه به‌ویژه درباره تحصیل دختران بی‌معنا است.» وی تاکید کرد: «برای تحت فشار قراردادن طالبان به‌خاطر توقف سوءاستفاده‌های این گروه، رویکرد واحد و استراتژیک نیاز است.» با این حال کریستین امانپور در بخشی از مصاحبه با اشاره به اظهارات یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا در مورد سراج‌الدین حقانی گفت که بسیاری از دیپلمات‌های آشنا با شرایط افغانستان باتوجه به عملکرد او در وزارت کشور دولت طالبان، دچار تناقض شده‌اند، چرا که او به‌رغم تندروی‌ها و خشونت شدید گروه شبه‌نظامی تحت امرش (شبکه حقانی) از زمان دراختیار گرفتن حکومت در افغانستان به یکی از پرچمداران اقدامات پیشرو بر‌خلاف دیگر همتایانش تبدیل شده است، از جمله اینکه برای مثال وزارتخانه تحت امر او نخستین وزارتخانه‌ای بود که از زنان برای بازگشت به کارشان دعوت کرد. به گفته امانپور این دیپلمات امریکایی گفته است این فرد به‌رغم اینکه نزدیک‌ترین روابط را با گروه‌های افراطی دارد و خون تعداد زیادی از امریکایی‌ها را ریخته است، اما در مورد مبارزه با تروریسم گام‌های قابل‌توجهی برداشته است. 
برقع اجباری: برای امنیت زنان!
اخیرا دستور رهبری طالبان و بیانیه وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان برای اجباری شدن استفاده از روبنده برای همه زنان افغانستان، با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که رویکرد گام به گام طالبان برای اجرای همه سختگیری‌ها و محدودیت‌های پیشین علیه زنان، با هدف گمراه کردن جامعه جهانی انجام می‌شود. روز گذشته خبرهایی منتشر شد که نیروهای امنیتی طالبان با حضور در مقابل دفتر سازمان ملل در افغانستان (یوناما) پوسترهای حجاب اجباری نصب شده است. به گفته برخی منابع، نیروهای طالبان قصد داشته‌اند با حضور در دفتر سازمان ملل حجاب کارکنان زن این دفتر را نیز مورد ارزیابی قرار دهند. براساس اطلاعیه دفتر سازمان ملل متحد، نیروهای طالبان گفته‌اند که از روز بعد در مقابل دفتر می‌ایستند و حجاب کارکنان زن را ارزیابی می‌کنند و اگر با زن بی‌حجاب مواجه شوند او را به صورت آرام به پوشش حجاب تشویق می‌کنند، چراکه این پوشش برای بیرون رفتن از خانه اجباری است. سراج‌الدین حقانی مساله حجاب را اقدامی برای حفظ شأن و امنیت زنان توصیف می‌کند و می‌گوید: «یکی از مسائل موجود در افغانستان در مورد حجاب است، چراکه وقتی فردی اجازه می‌دهد خواهر یا دخترش از خانه خارج شود، برمبنای اعتماد مطلق این کار را انجام می‌دهد. ما باید شرایطی را ایجاد کنیم که شأن و امنیت آنها [زنان] حفظ شود و برای تضمین این شرایط تلاش می‌کنیم.» هدربار، معاون امور زنان دیدبان حقوق بشر می‌گوید: «طالبان می‌گوید که قوانین جدید پوشش زنان، توصیه است، اما آن را اجبارا به آنها از جمله زنان افغان شاغل در سازمان ملل تحمیل می‌کند. 
می‌خواهیم با امریکا روابط خوبی داشته ‌باشیم
سراج‌الدین حقانی در بخشی دیگر از گفت‌وگویش مدعی شده است که تصویر بدی از او و همگروهی‌هایش در جهان منتشر شده است. این نخستین‌بار نیست که حقانی تلاش می‌کند چهره خشونت‌بار طالبان را در رسانه‌های امریکایی تطهیر کند. سال 2020 همزمان با مذاکرات صلح ایالات متحده امریکا و گروه شبه‌نظامی طالبان در دوحه قطر، روزنامه نیویورک‌تایمز یادداشتی را منتشر کرد که توسط سراج‌الدین حقانی نوشته‌ شده ‌بود. وی در آن یادداشت ادعا کرده ‌بود که جنگ در افغانستان انتخاب طالبان نبود، بلکه به آنها تحمیل شده ‌بود. هرچند این اظهارات حقانی توضیح کافی در مورد خشونت‌های شدید این گروه در طول دوره پنج‌ساله حکومتش پیش از جنگ با امریکا نمی‌داد. او بار دیگر در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان همین اظهارات را تکرار کرده است و بدون اشاره به اقدامات خشونت‌بار گروه طالبان بین سال‌های 1996 تا 2001 و ائتلاف گسترده این گروه با گروه‌های افراطی و تروریستی گفت: «من لازم می‌دانم یک مساله را روشن کنم. وضعیت 20 سال گذشته شرایط نبرد دفاعی بود، وقتی توافق در دوحه صورت گرفت ما تصمیم گرفتیم که دیگر در این مورد صحبت نکنیم. در آینده ما علاقه داریم براساس قوانین و اصولی که در دیگر نقاط جهان وجود دارد و براساس توافق‌هایی که در تعهدات‌مان با آنها داشتیم، با ایالات متحده و جامعه بین‌الملل روابط خوبی داشته‌باشیم. ما در حال حاضر به آنها به عنوان دشمن نگاه نمی‌کنیم، بلکه براساس عملکرد آنها، افغان‌ها نسبت به انگیزه‌های آنها تحفظ‌هایی دارند.» وی ادامه داد: «اکنون ما به آنها به عنوان دشمن نگاه نمی‌کنیم. ما وقت داریم و باز هم در مورد دیپلماسی صحبت کرده‌ایم. ما به توافق دوحه پایبندیم و مانند بقیه جهان خواهان آن هستیم که براساس اصول و عرف دیپلماتیک با ما رابطه برقرار کنند و از آن عقب‌نشینی نکنند.»
عامدانه وانمود می‌کنند که عامل رویدادهای تروریستی هستیم
در بخشی از مصاحبه امانپور با اشاره به حضور حقانی در فهرست تروریستی امریکا، با عذرخواهی از او می‌گوید که آنها [دولت امریکا] او را تروریست می‌دانند. این واکنش امانپور با انتقادهای گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است که در مقابل حقانی که سابقه بسیار سیاهی در افغانستان دارد، با لحن عذرخواهانه گفت‌وگو می‌کند. حقانی در مواجهه با اتهام تروریست بودنش می‌گوید: «این قضاوتی است که آنها می‌کنند.» وی در پاسخ به این سوال که چرا عملیات‌های تروریستی در خاک افغانستان افزایش یافته است، می‌گوید: «در طول چهارده ماه پس از توافق دوحه به‌رغم همه انحراف‌هایی که از سوی طرف مقابل در اجرای تعهداتش وجود داشت، رهبری ما بارها به ما توصیه کرد که به تعهدات‌مان پایبند باشیم. به اضافه اینکه تا زمان آزادی کابل، ما تلاش می‌کردیم که تعهدات‌مان را حفظ کنیم و از طریق مسالمت‌آمیز به قدرت برسیم. اکنون با برخی تهدیدات داخلی مواجهیم و برخی آنها عامدانه سطح تهدید را بالاتر می‌برند تا خود را به عنوان عامل نگرانی برای ملت و جامعه جهانی مطرح کنند و این‌گونه وانمود کنند که توسط دولت محلی هماهنگ می‌شوند. من با قاطعیت به تمام جهان تضمین می‌دهم که سرزمین ما به عنوان تهدید برای هیچ‌کس مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.»