بزرگنمايي:

راه ترقی - فرازنیوز / از سال شروع کنکور در ایران تا امروز، می‌توان گفت که صدا و سیما، سنجش و موسسات، سه ضلعِ اصلی هرمِ کنکور بودند، به صورت پیدا و پنهان با هم بده بستان داشتند و احتمالا در جریان استقرار کنکور حتی در شرایط حال حاضر، رویکردشان بی‌تاثیر نیست.
تنها چند روز به برگزاری امتحانات کنکور 1401 باقی مانده است. طبق ادعای معاون اجرایی سازمان سنجش آموزش کشور، تعداد داوطلبان کنکور سراسری سال جاری، یک میلیون و 489 هزار و 220 نفر است که این تعداد نسبت به سال 1400 به میزان 9.2 درصد افزایش داشته است. در این میان آن چه سال‌ها پیرامون کنکور مطرح می‌شود، تجارت مسلم از آن است؛ تجارتی که تا بعد از اتمام آن نیز ادامه دارد و هر سال قدرت این شبکه قدرتمند را بیش از پیش می‌کند.
نمود بارز این جریان در صدا و سیما، جدا از تبلیغات گسترده برخی از موسسات آموزشی، شبکه آموزش است که با شعار «عدالت آموزشی» راه‌اندازی شد! عدالتی که پنجره تازه‌ای در جهت کسب درآمد برای صدا و سیما باز کرد! اگر میانگین زمان پخش این برنامه‌ها را یک ساعت در نظر بگیریم، 252 ساعت در صدا و سیما صرف تبلیغات مربوط به موسسات کنکوری می‌شود. بماند که متوسط درآمد سازمان سنجش در دهه نود از کنکور، بین 100 تا 125 میلیارد تومان به ازای هر سال بود.
مافیای معدل در کنار مافیای کنکور
حالا اما پس از سال‌ها کش و قوس بر سر بودن یا نبودن کنکور، سرانجام با تصمیم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کنکور تغییر کرد و بنا شد از سال 1402، کنکور سالی دو بار و تنها از دروس تخصصی هر رشته برگزار شود.
بر این اساس سهم آزمون اختصاصی در تعیین قبولی دانشگاه، فقط 40 درصد و سهم سابقه تحصیلی دانش آموز 60 درصد تعیین شده که به مرور این سهم به صد در صد افزایش پیدا می‌کند. این مصوبه البته موافقان و مخالفانی دارد و مخالفان آن را فاقد وجاهت قانونی دانسته و معتقدند که شعار برابری و عدالت بین اقشار جامعه را به صراحت نقض می‌کند و احتمالا نابودی صد درصدی سیستم آموزش کشور در آینده نزدیک را به همراه دارد. این مصوبه در حالی می‌خواهد معضل کنکور را مدیریت کند که با افزایش ضریب معدل در نتیجه کنکور چالش‌های تازه‌ای پدید خواهد آمد و همان استرس کنکور و معضل کلاس‌های خصوصی و کتاب‌های کمک آموزشی و همان مافیای شکل گرفته برای کنکور، به سال‌های قبل از کنکور هم سرایت می‌کند.
از همه بدتر معضل تفاوت زمین تا آسمانی سطح آموزش در مدارس و مناطق مختلف کشور است. همچنان که نتایج کنکور نشان می‌دهد، دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی، کمترین شانس را برای قبولی در کنکور دارند. در عوض بیشترین آمار ورودی دانشگاه‌ها و رتبه‌های برتر کنکور در دست دانش‌آموزان مدارس غیر‌دولتی است. همین ماجرا در معدل دانش‌آموزان هم رخ خواهد داد و در نهایت خروجی ساختار جدید طراحی شده برای کنکور هم مانند گذشته دانش‌آموزانی را به دانشگاه‌ها می‌فرستد که والدین‌شان پول شهریه‌های نجومی مدارس غیر‌دولتی و آموزشگاه‌های خصوصی و حتی توان مالی گرفتن معلم خصوصی را دارند. اینچنین است که مافیای معدل و مدارس در راستای همان مافیای نخ‌نما اما قدر کنکور عمل خواهد کرد‌.
کنکور 1401 و منتفعان بعدی...
به سال جاری بازگردیم. می‌دانیم که تیر، فصل باز شدن پرونده یکی از جنجالی‌ترین آزمون های علمی در ایران است. هم برای دانش‌آموزان، هم خانواده‌ها و هم البته برای منتفعان این بازار بزرگ درآمدزایی! شاید برخی تصور کنند وقتی از کاسبان کنکور حرف می‌زنیم، هر چه هست محدود به آزمون شده و تمام می‌شود. اما باید گفت بعد از اعلام نتایج و به‌منظور پیگیری راند دوم و شاید پایانی درآمدزایی منتفعان کنکور سراسری باید سراغ افراد و موسسات شناخته‌شده در حوزه انتخاب رشته رفت. موسساتی که حسابی سرشان شلوغ می‌شود و درآمدهای آنچنانی خواهند داشت.
برای مثال طبق آخرین داده‌ها، گروه آموزشی «مسیر موفقیت»، بین 130 تا 300 هزار تومان تنها برای وبینار و بیش از 3 میلیون تومان برای انتخاب رشته دریافت می کند. هلدینگ های آموزشی دیگر نیز از 1 میلیون و ٧50 هزار تومان تا 7 میلیون تومان هزینه (تضمینی) در نوسان است. در این میان اگر تنها 10 درصد داوطلبان یعنی حدود 100 هزار نفر بابت انتخاب رشته پول ‌دهند، میانگین گردش مالی انتخاب رشته، بیش از 30 تا 50 میلیارد تومان در یک هفته برآورد می‌شود. بماند که پیش از کنکور و برای هر داوطلب، متوسط هزینه‌ها بین 12 تا 16 میلیارد تومان فقط از دانش‌آموزان پایه 12 است. رقمی که حتی بعد از حذف کنکور و شرط معدل، باز برای موسسات و مدارس خاص، تعریف شده است.
مدارس غیر انتفاعی در کمین موقعیت!
موسسات آموزشی در اواسط دهه هفتاد و درست در شکاف ضعف نظام آموزشی کشور جان گرفتند. حال پس از گذشت بیش از بیست سال، بیش از ده موسسه آموزشی گسترده در کشور مستقر است؛ موسساتی که با نفوذ در بطن جامعه بخصوص در شهرستان‌ها، تصور هرگونه جایگزینی را برای خود دست کم تا ده سال آینده منتفی کرده‌اند. شاید با بیرون آمدن از چاه این موسسات، به چاه بزرگتری سقوط کنیم؛ چاهی به وسعت همان بیست سال تاریخ و بعد درست در همان شکاف آموزشی فرود آییم که برای گریختن از آن به موسسات «کمک» درسی پناه برده بودیم! به عبارت دیگر حذف مافیای کنکور مساوی با فرو ریختن بنیان موسسات کمک آموزشی و قدعلم کردن گسترده مدارس غیرانتفاعی است که با وعده امکانات آموزشی بهتر و کسب شهریه بیشتر احتمالا به مافیای مهلک‌تری تبدیل خواهند شد…!