بزرگنمايي:

راه ترقی - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
تل‌آویو به دنبال تجزیه کشور‌های شمالی ایران
آذربایجان کشوری است که تلاش دارد تا وارد معادلات ژئوپلیتیکی جهان شود. از این منظر قصدکشورگشایی دارد. اقدامی که به مذاق ترکیه خوش آمده و ایران عملا در برابر آن‌ایستاده است. تهران بار‌ها اعلام کرده اگر ژئوپلیتیک منطقه دچارتغییرات شود، ساکت نخواهد نشست. به این وجود اخیرا آذربایجان با پشتیبانی ترکیه و بعضا تل‌آویو تحرکاتی را آغاز کرده است. «آرمان ملی» به منظور بررسی شرایط جنگی بین آذربایجان و ارمنستان با حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل به گفت‌وگو پرداخته است. بهشتی‌پور اعتقاد دارد «ایران به هیچ وجه از تغییرات ژئوپلیتیکی نخواهد گذشت حتی اگر رسما به مسأله آذربایجان و ارمنستان ورود پیدا کند.»
با وجود اینکه درگذشته بین آذربایجان و ارمنستان آتش‌بس ایجاد شده بود اما ظاهرا ناقوس جنگ به صدا درآمده است. ریشه اختلافات بین این دوکشور چیست؟
جمهوری آذربایجان درحال ارتکاب همان اشتباهی است که ارمنستان درسال 1370 انجام داد. ارمنستان در آن سال‌ها 7 شهرجمهوری آذربایجان را به بهانه مساله قره‌باغ اشغال کرد. جمهوری آذربایجان البته دو سال پیش آن 7 شهر را آزاد کرد. جمهوری آذربایجان براساس ادعایی تاریخی منطقه زنگزور غربی که امتداد زنگزور شرقی است را جزیی از کشور خود می‌داند و قصد دارد نخجوان را از این طریق به ارمنستان ربط دهد. 
چرا ایران خط قرمزی پررنگ در برابر این اقدام آذربایجان کشیده است؟
ارمنستان 40 کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد که این 40 کیلومتر برای ایران از منظر ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیک و ژئواستراتژیک اهمیت دارد. ارمنستان از این طریق می‌تواند به ایران و آب‌های آزاد دسترسی پیدا کند. از سوی دیگر ارمنستان از سمت غرب خود با ترکیه‌ای همسایه است که با آن مشکلاتی دارد و از سمت شرق نیز با آذربایجان هم مرز است. البته در شمال با گرجستان هم مرز مشترک دارد و با گرجی‌‌ها مشکلی ندارد. این مرز برای ایران اهمیت زیادی دارد چون مسیر ارتباطی ایران با قفقاز جنوبی است و ایران از طریق ارمنستان می‌تواند به گرجستان و از طریق گرجستان به دریای سیاه و از آن طریق به شرق اروپا دسترسی پیدا کند. از این روست که ایران تأکید دارد جغرافیای سیاسی منطقه ثابت بماند و نمی‌توان مرز یک کشور را از بین برد. آذربایجان و متحدانش این نقشه را دارند که مرز ایران را از بین ببرند. 
ترکیه در این بازی چه نقشی را ایفا می‌کند؟
ترکیه 10کیلومتر مرز مشترک با نخجوان دورمانده از آذربایجان دارد و با حمایت از آذربایجان در ارتباط بین آذربایجان و نخجوان قصد دارد، از این پیوستگی سرزمینی استفاده کرده تا از طریق نخجوان به آذربایجان و پس از آن به خزر دست‌اندازی کند و در نهایت بتواند با استان سین‌کیانگ چین ارتباط بگیرد. چنین برنامه‌ای در تعارض با منافع ایران، ارمنستان و روسیه است زیرا منطقه را متشنج می‌کند. 
آیا جمهوری آذربایجان صراحتا از مداخله در ارمنستان و از بین بردن مرز این کشور با ایران سخن به میان آورده است؟
خیر. آذربایجان این موضوع را مطرح کرده که به هیچ‌وجه قصد ندارد اقدامی در این زمینه انجام دهد اما در عمل وقتی ادعای تاریخی ذکر شده را مطرح می‌کند، می‌توان نتیجه گرفت که به دنبال اقدامی در خاک ارمنستان است که آن اقدام موجباب بر هم خوردن ژئوپلیتیک منطقه را فراهم می‌آورد. 
ایران قبل از ورود آذربایجان به این منطقه باید چه اقداماتی انجام دهد که آذربایجان اساساً دست به اقدامی نزند؟
ایران باید دیپلماسی فعالی را در این زمینه در دستور کار قرار دهد و همان طور که رهبری به اردوغان در ارتباط با مسأله آذربایجان و ارمنستان تذکر دادند، دستگاه دیپلماسی تهران نیز باید با رایزنی به آذربایجان هرگونه اخطار لازم را به آن‌ها بدهد. همچنین ایران باید با روس‌ها نیز در این زمینه رایزنی کند تا همه کشور‌های ذی‌نفع از اراده ایران برای حفظ مرز خود با ارمنستان مطلع شوند. ایران نباید هیچ پرده پوشی در این زمینه داشته باشد. 
اگر مرز ایران با ارمنستان از بین برود چه سودی عاید تل‌آویو می‌شود که ایران ردپای آن را در جنگ در مرز‌های شمالی می‌بیند؟
اسرائیلی‌ها معتقدند چون ایران در جنوب لبنان حضور پیدا کرده است و از سوی دیگر در سوریه نیز دارای نفوذ است، آن‌ها باید برای ضربه زدن به تهران در مناطق شمالی و غربی حضور داشته باشند. از سوی دیگر اسرائیل چون کشوری کوچک است نمی‌تواند کشور‌های بزرگ منطقه را در کنار خود ببیند و در نظر دارد از عربستان تا عراق و ترکیه را به چند کشور کوچک تبدیل کند. 
 از همان ابتدا که تحرکاتی بین آذربایجان و ارمنستان ایجاد شد، نیرو‌های نظامی ایران در مرز‌های شمالی حاضر شدند آیا احتمال ورود ایران به صورت رسمی به این مسأله محتمل است؟
بله. چون موضوع دیگر بحث ارمنستان و آذربایجان نیست بلکه بحث مرز مشترک ایران و ارمنستان است. این مسأله برای این اهمیت دارد. قواعد بین‌المللی هم چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد. البته طرف آذری هم نمی‌تواند به تنهایی دست به این اقدام بزند. وقتی ایران این مسأله را ژئوپلیتیک می‌داند در این معناست، ایران ممکن است دست به هر اقدامی بزند که مرزش با ارمنستان حفظ شود.