بزرگنمايي:

راه ترقی- زنان، علاوه بر این که با ایفای نقش همسری و مادری، تأثیر بسزایی بر جامعه دارند، همچنین با انجام فعالیت‌ها و تعاملات اجتماعی و فرهنگی نیز می‌توانند تاثیرات قابل توجهی در اجتماع داشته باشند. زنان هم در بستر خانواده به عنوان انتقال‌دهندگان فرهنگ و دانش و هم در جایگاه افراد متخصص و فرهیختگان جامعه می‌توانند جامعه را به حرکت دربیاورند. اما با توجه به این که زنان اغلب شرایط زندگی دشوارتر و ناعادلانه‌تری نسبت به مردان در جامعه دارند، بنابراین تلاش برای بهبود وضعیت آن‌ها، برای همه اقشار جامعه مفید خواهد بود. در حقیقت، توانمندسازی زنان از جمله ملاک‌های ضروری در توسعه پایدار است و بر اساس آموخته‌های بسیاری از کشورها، اگر زنان توانمند نباشند، توسعه پایداری وجود نخواهد داشت.

به اعتقاد پژوهشگران، توانمندی زنان، یک پدیده اجتماعی تلقی می‌شود و علل مختلفی در آن نقش دارند. از یک طرف علل درونی مانند ویژگی‌های شخصیتی و نقش خانواده فرد و از طرف دیگر عواملی همچون ساختارهای موجود در جامعه می‌توانند در این خصوص نقش مهمی داشته باشند. زنان با تکیه بر کارآفرینی می‌توانند استعدادهای خود را نمایان کنند و مشکلاتی را که در نمایش توانایی‌هایشان وجود دارد، برطرف کرده و هر روز بیشتر و بیشتر بر جسارت‌های خود بیفزایند. برای توسعه فرهنگ کارآفرینی، توجه به این پدیده و افراد درگیر در آن که در فرایند پیشرفت اقتصادی جوامع گوناگون نقش مهمی دارند، بسیار حائز اهمیت است. با توجه به نقش مهم زنان در تحولات اقتصادی کشورها، امروزه مطالعات بسیاری در زمینه کارآفرینی این گروه از افراد انجام گرفته است.

در پژوهشی که در همین زمینه انجام شده است، محققانی از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه سیستان و بلوچستان اهداف و برنامه‌های توانمندسازی کارآفرینانه زنان در کشور مالزی را به عنوان یک نمونه موفق که می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها باشد، بررسی کرده‌اند.

در این مطالعه، محققان به دنبال آن بوده‌اند تا با انجام یک مطالعه اسنادی و با رویکردی توصیفی-تحلیلی، به بررسی تجربیات کشور مالزی در حوزه توانمندسازی زنان بپردازند.

نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که در کشور مالزی، به منظور توانمندسازی کارآفرینانه زنان، تلاش‌هایی صورت گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به پیگیری برنامه‌های برابری جنسیتی، حمایت از زنان شاغل، توجه به زنان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و دولتی، توجه به تأمین مالی فعالیت‌های تجاری زنان، آموزش، راهنمایی و ارزیابی اشاره کرد.

بهروز روستاخیز، استادیار و پژوهشگر مردم‌شناسی و عضو پژوهشکده مطالعات و سیاست‌گذاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی و دو همکار دیگرش در این تحقیق می‌گویند: «در کشور مالزی، انجمن شبکه زنان کارآفرین بومیپوترا برای حمایت از حقوق زنان و دستمزد برابر آن‌ها با مردان ایجاد شده است. این انجمن در کنار حمایت کردن از زنان، مهارت‌های لازم برای بهبود وضعیت تجارت زنان را به آن‌ها آموزش می‌دهد. بر مبنای این تجربه مالزی، در ایران نیز می‌توان شرایط لازم برای دستیابی زنان به موقعیت‌های برتر و کلیدی کشور را بیش از پیش فراهم کرد و موانع موجود بر سر راه این هدف را به پشتوانه تصویب قانون به نفع زنان از بین برد».

آن‌ها می‌افزایند: «علاوه بر این، در کشور مالزی به منظور دستیابی زنان به برابری جنسیتی در جامعه، شرایطی فراهم شده است که آن‌ها می‌توانند مسئولیت‌های مهم مانند موقعیت‌های کلیدی در بانک‌ها را در اختیار بگیرند. همچنین در این کشور، انجمن شبکه زنان کارآفرین بومیپوترا برنامه‌هایی را جهت پشتیبانی از زنان به منظور صادرات محصولاتشان در تجارت‌های جهانی اجرا می‌کند».

طبق یافته‌های این پژوهش، در کشور مالزی، وزارتخانه‌ای برای رسیدگی به امور زنان وجود دارد که این وزارتخانه، برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی را به منظور بهبود وضعیت زنان در جامعه و توانمندسازی آنان اجرا می‌کند. همچنین در این کشور، بنگاه مالی به منظور حمایت مالی از زنان کارآفرین ایجاد شده است.

علاوه بر این، برای تشویق و تسهیل فعالیت‌های کارآفرینی در میان زنان، چندین طرح مالی دیگر نیز برای زنان کارآفرین مالزیایی تنظیم شده است؛ از جمله وام‌های شرعی بدون وثیقه در قالب طرح بیزوانیتا و برنامه تأمین مالی برای آنان که توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری کوچک متعلق به دولت مالزی، فراهم شده است.

به گفته روستاخیز و همکارانش، «در کشور مالزی، آکادمی نوآوری زنان، بستری را فراهم کرده که کارآفرینان با تجربه می‌توانند آموخته‌ها و تجاربشان را با نسل مبتکران بعد از خود به اشتراک بگذارند. همچنین در این کشور، آموزش هوش تجاری به زنان کارآفرین مورد توجه قرار گرفته است که به آن‌ها در بهبود روند کارشان یاری می‌رساند. علاوه بر موارد ذکر شده، در کشور مالزی انجمنی به منظور ایجاد و بهبود سواد رسانه‌ای ایجاد شده است که به زنان در راه‌اندازی وب سایت‌ها و بازاریابی آنلاین برای تجارتشان کمک می‌کند».

به اعتقاد محققان فوق، با توجه به این تجربه ارزشمند توسط یک کشور آسیایی، «در ایران هم می‌توان با کمک نهادهای دولتی و خصوصی پس از شناسایی زنان کارآفرین و جذب آن‌ها، برای ارائه مشاوره به آن‌ها، تمهیداتی را اندیشید تا بتوان هر زن کارآفرین را به یک مشاور باتجربه معرفی کرد و از این طریق، راهنمایی‌ها و ارائه تجربیات را ممکن کرد.

این یافته‌های پژوهشی که توجه به آن‌ها می‌تواند باعث بهبود وضعیت کارآفرینی زنان در کشور ما شود، در فصلنامه «جامعه، فرهنگ و رسانه» متعلق به انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات منتشر شده‌اند.