بزرگنمايي:
راه ترقی - ایسنا / در روزهای گذشته ناسا و شرکت فضایی آکسیوم اسپیس (Axiom Space) از لباس فضایی جدید خود که فضانوردان در ماموریت ماه آرتمیس 3 در سال 2025 خواهند پوشید، رونمایی کردند. این لباس فضایی قرن بیست و یکمی با استفاده از فناوری پیشرفته ساخته شده است.
به نقل از بیزینس اینسایدر، در این خبر قصد داریم درباره تمام لباسهای فضایی کلیدی که فضانوردان ناسا از دهه 1960 پوشیدهاند و لباس ماموریت ماه جدید که به تازگی رونمایی شده است، کمی توضیح دهیم.
فضا ممکن است مکانی بیکران و شگفتانگیز باشد، اما برای هر انسانی بدون لباس فضایی زندگی در آنجا فوقالعاده غیرقابل دسترس و مرگبار است. فضانوردان قرار است در سال 2025 با ماموریت آرتمیس 3 ناسا برای اولین بار پس از 50 سال به ماه بازگردند. آژانس فضایی آمریکا به تازگی از لباسی که برای فضانوردان برای این ماموریت مهم طراحی کرده است، رونمایی کرد.
ناسا، شرکت فضایی آکسیوم را برای ساخت جدیدترین لباسهای فضایی خود در ژوئن 2022، پس از سالها و میلیونها تلاش برای توسعه لباسهای خود انتخاب کرد. در اوت 2021، این آژانس گزارش داد که علیرغم صرف هزینه 420 میلیون دلاری از سال 2017، لباسهای خودش حداقل قبل از آوریل 2025 برای فضا آماده نخواهد شد.
لباس فضایی جدید آکسیوم از نسخه خود ناسا که در سال 2019 معرفی شد، استفاده میکند. اولین لباسهای فضایی عملیاتی در اوایل دهه 1960 برای محافظت از فضانوردان بلندپرواز معرفی شدند. در اینجا نحوه تکامل لباسهای فضایی فضانوردان طی 6 دهه از لباسهای نقرهای برنامه مرکوری گرفته تا لباسهای براق خدمه دراگون ایلان ماسک را نشان دادهایم.
لباس مرکوری (1961-1963)
در پروژه مرکوری اولین بار بود که شهروندان آمریکایی به مداری به دور زمین رفتند. برای محافظت از اولین فضانوردان در برابر کاهش فشار ناگهانی، ناسا لباسهای فشار هواپیماهای جت در ارتفاع بالا را از نیروی دریایی ایالات متحده اصلاح و طراحی کرد. هر لباس فضایی دارای یک لایه نایلون با پوشش نئوپرن در داخل و نایلون آلومینیومی در خارج بود. قبل از اینکه ناسا آن لباس را از لیست لباس خدمت حذف کند، 6 فضانورد با پوشیدن این لباس به فضا پرواز کردند.
لباس جمینی (1965-1966)
جمینی دومین برنامه فضایی ناسا و برنامهای با اهداف بلندپروازانهتر بود. کپسول جمینی دو فضانورد را به فضا برد و یک ماموریت داشت که دو هفته به طول انجامید. شرکت «دیوید کلارک» لباسهای جمینی را طوری طراحی کرد که در هنگام فشار، انعطافپذیر باشند و اقدامات بیشتری را برای راحتتر کردن آنها نسبت به لباسهای مرکوری انجام داد. به عنوان مثال، آنها میتوانند به یک دستگاه تهویه مطبوع قابل حمل متصل شوند تا فضانوردان را تا زمانی که بتوانند به خطوط فضاپیما متصل شوند، خنک نگه دارند. این لباسها 16 تا 34 پوند (7 تا 15 کیلوگرم) وزن داشتند.
لباس پیادهروی فضایی جمینی (1965-1966)
یکی از انواع لباس جمینی به نام «G4C» با در نظر گرفتن اولین راهپیمایی/پیاده روی فضایی ناسا طراحی شد.برای مقاومت در برابر محیط خشن فضایی، این لباس فضانوردان را از طریق یک شلنگ به فضاپیما متصل میکرد که اکسیژن آنها را تامین میکرد. با این حال، در صورت وجود مشکل، برخی از انواع این لباس تا 30 دقیقه پشتیبان حیات را ارائه میکردند. سنگینترین نوع آن حدود 34 پوند (15 کیلوگرم) وزن داشت.
لباس پیادهروی فضایی آپولو (1967-1975)
برنامه آپولو فضانوردان را به ماه آورد و پیادهروی در کار نبود. فضانوردان به حفاظت بیشتری از لباسهای جمینی یا مرکوری نیاز داشتند. اولین افرادی که بر روی ماه قدم گذاشتند، به سپری در برابر سنگپوشه ظریف (غباری به تیزی شیشه)، محافظت در برابر نوسانات دمایی وحشی از خورشید به سایه؛ انعطافپذیری برای نصب تجهیزات و برداشتن سنگهای ماه و توانایی ماندن ساعتها دور از فضاپیما نیاز داشتند. این لباس با دهها لایه پارچه، چکمههای ضخیم و یک سیستم حمایت از حیات قوی عرضه شد. وزن هر یک از آنها در زمین بیش از 180 پوند (81 کیلوگرم) است، اما در میدان گرانشی ضعیفتر ماه، تنها یک ششم وزن آن است.
اولین لباس پرواز فضایی شاتل (1981)
ماموریتی به نام STS-1 - مخفف Space Transportation System-1 - اولین پرواز فضایی مداری برنامه شاتل فضایی ناسا بود. کلمبیا، اولین مدارگرد 100 تنی، دو فضانورد را به فضا برد و قبل از اینکه دوباره وارد جو شود و به باند پایگاه فضایی برگردد، 37 بار به دور زمین چرخید. فضانوردان عملیات پیاده روی فضایی نداشتند، بنابراین آنها فقط یک لباس فرار اضطراری به تن داشتند که (مانند لباس مرکوری) نسخه اصلاحشده لباس داری فشار هوای نیروی هوایی ایالات متحده بود.
لباس فضایی شاتل (1979-تاکنون)
فضانوردان دوران شاتل فضایی به طور منظم در فضا برای نگهداری ماهوارهها و همچنین ساخت و نگهداری ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) کار میکردند. آنها برای چنین کارهایی به لباس راهپیمایی فضایی محکم نیاز داشتند، بنابراین ناسا این لباس را ایجاد کرد. این لباس تحت فشار 14 لایه میتواند در برابر فضای خالی سخت مقاومت کند و فضانوردان را بیش از هشت ساعت زنده نگه دارد. این لباس به طور کامل با وسایل و تجهیزات بارگیری شده است و میتواند تقریباً 320 پوند (145 کیلوگرم) روی زمین وزن داشته باشد. ناسا همچنین یک دستگاه جت پکمانند برای این لباس به نام واحد مانور سرنشیندار آزمایش کرد که به فضانوردان اجازه میداد آزادانه و بدون اتصال به اطراف پرواز کنند.
لباس پرواز شاتل فضایی (1988-2011)
لباسی که فضانوردان در طول برنامه شاتل فضایی پوشیدند، گاهی اوقات به دلیل رنگ نارنجی روشن، «لباس کدو تنبل» نامیده میشود. این لباس مجهز به دستکش دارای حلقههای قفل در مچ دست، خنککننده مایع، تهویه بهبودیافته و لایههای اضافی عایق است.
لباس پرتاب و ورود سوکول (اکنون)
این لباس فضایی با خط آبی که امروزه در بسیاری از فضانوردان میبینید، در واقع یک لباس فضایی روسی به نام لباس فضایی سوکول یا «فالکون» است. این لباس 22 پوندی (9کیلوگرم) تقریباً شبیه لباس پرواز شاتل فضایی است، اگرچه برای محافظت از افرادی که در داخل فضاپیمای سایوز روسیه پرواز میکنند، استفاده میشود.
لباس پرواز خدمه اسپیس ایکس دراگون (2020 تا کنون)
لباس فضایی سفید براق توسط شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک طراحی شده است. ماسک آنها را در طی یک کنفرانس مطبوعاتی در سال 2017 رونمایی کرد و فضانوردان ناسا باب بنکن و داگ هرلی برای اولین بار از آنها در ماه می2020 و مأموریت کرو دراگون به فضا استفاده کردند. خوزه فرناندز، طراح لباس هالیوودی این طرح را ارائه کرد. این کت و شلوارها در حالی که زیبا و آیندهنگر هستند، فقط برای کپسول کرو دراگون ساخته شدهاند و برای پیادهروی فضایی مناسب نیستند. کرو دراگون برای انتقال فضانوردان ناسا به ایستگاه فضایی بینالمللی و همچنین برای پروازهای تجاری استفاده میشود.
لباس پرواز بوئینگ CST-100 استارلاینر (2022 - حال)
گرچه انتظار میرفت این لباس اولین بار در سال 2019 رونمایی شود، اما بوئینگ از لباس پرواز استارلاینر آبی روشن خود در ژوئن 2022 رونمایی کرد. این لباس برای استفاده در کپسولهای CST-100 استارلاینر طراحی شده است که انتظار میرود اولین خدمه خود را به سرعت به فضا ببرد. این لباس شامل یک کلاه ایمنی است که با یک زیپ ضخیم و هواگیر (بدون نیاز به حلقه گردن سنگین یا حجیم) به لباس متصل شده است.
لباس فضایی آکسیوم (2023)
لباسهای فضایی آکسیوم به نام «AxEMUs» تا تابستان به ناسا تحویل داده خواهند شد. نسخه خاکستری تیره و نارنجی که در مارس 2023 رونمایی شد، یک نمونه اولیه است و نسخه نهایی سفید خواهد بود.
نکته قابل توجه این است که نسخه نهایی لباس به رنگ سفید تولید میشود تا از فضانوردان در برابر گرمای شدید محافظت شود. فضانوردان برای انعکاس گرما و محافظت از خود در برابر دماهای بالا باید هنگام حضور در ماه، لباس سفید بپوشند.
این لباس فضایی قرن بیست و یکمی با استفاده از فناوری پیشرفته ساخته شده و برای مثال در تولید آن از برشهای لیزری که پارچههای مختلف را به طور دقیق برش میزند و چاپگرهای سهبعدی که باعث صرفهجویی در هزینه و زمان میشوند، استفاده شده است. اگرچه برخی از اجزای خاص همچنان با استفاده از چرخ خیاطی سنتی مونتاژ میشوند. این لباس همچنین شامل ابزارهای مناسب کاوش ماه است. کلاه آن دارای چراغ و یک دوربین HD است.
راه رفتن یا انجام بسیاری از فعالیتهایی مشابه آنچه در ماموریت آپولو انجام میشد، با این لباس بسیار آسانتر خواهد بود. کلاه جدید فضانوردان دید بهبود یافتهای ارائه میدهد و چکمهها به طور ویژهای برای پیادهروی روی ماه طراحی شدهاند و دارای عایق حرارتی مناسبی برای قطب جنوبی ماه هستند.