بزرگنمايي:
راه ترقی- محمد اسلامی به مناسبت فرارسیدن 20 فروردین «روز ملی فناوری
هسته‌ای» با حضور در برنامه صف اول تصریح کرد: وعده می دهیم که با تلاش
کار کنیم. 20 فروردین روز ویژه ای برای سازمان انرژی اتمی است و گام های
بزرگتری بر داریم.
وی افزود: با توجه به مطالبه ای که مردم بوشهر
داشتند که سازمان انرژی اتمی آب شیرین کن هم داشته باشد و بتوانیم از آن
استفاده کنیم و در سفر رییس جمهور به بوشهر به ما ابلاغ کردند که پروژه
هفتاد هزار مکعب را شروع کنیم و امیدواریم ظرف دو سال این پروژه را به
اتمام برسانیم.
معاون رییس جمهور همچنین ٢٠ فروردین را روز میثاق مجدد و
وفای به عهد دانست و گفت: ثبت 159 دستاورد هسته‌ای، پیام واضحی از تحرک و
پویایی است
وی ادامه داد: ٢٠ فروردین، روز میثاق مجدد و وفای به عهد
است. ما همه ساله این روز را از این جهت جشن گرفته و برگزار می‌کنیم که
پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنیم.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: در سال ١4٠١ همکاران ما با تلاش گسترده ١5٩
دستاورد را ثبت کردند که از جنس دستاوردهای دانشی، فناورانه و صنعتی بوده
است.
اسلامی تاکید کرد: ١5٩ دستاورد یعنی شما هر ١.5 روز کاری در سازمان انرژی اتمی یک دستاورد به‌دست آورده‌اید.
وی افزود: ٢٠ فروردین ١4٠٢ به زعم ما و با توکل به خدا، نقطه عطفی خواهد
شد تا این زیرساخت‌ها گسترش یابد و سال‌جاری شاهد فعالیت‌های گسترده‌تر
خواهیم بود.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: با توجه به این موارد مردم در
٢٠ فروردین سال ١4٠٣ با دستاوردهای بسیار متفاوت‌تر و کارآمدتری آشنا
خواهند شد.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه پروژه آب شیرین کن تا
کجا پیش رفته است، تصریح کرد: چند ماه طول کشید تا زمین را تحویل گرفته و
آماده‌سازی آن را انجام دهیم و عملیات مطالعات ژئوتکنیک، مطالعات مربوط به
خود سیستم صنعتی را که می‌خواهیم انجام دهیم، مطالعاتش را انجام دادیم و
سیستم آب‌شیرین‌کن را انتخاب کردیم و قراردادهایش امضا شده، پیمانکار و
سازنده مستقر هستند و عملیات اجرایی هم آغاز شده است.
اسلامی ادامه
داد: وعده دو سال دیگر را برای تکمیل آن داده‌ایم، یعنی تا ابتدای 1404
باید آب شیرین در لوله‌ها باشد و مردم بتوانند از آنها بهره‌مند شوند.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه وقتی می‌گوییم 70 هزار متر مکعب برای
چه میزان از نیاز مردم در استان بوشهر کافی است، گفت: اکنون آمار دقیق
مصرف آب بوشهر را ندارم که مقایسه کنم ولی 70 هزار متر مکعب یکی از
بزرگ‌ترین ظرفیت‌های آب‌شیرین‌کن کشور قلمداد می‌شود.
معاون رییس جمهور در پاسخ به سوالی در مورد اینکه در یک مقایسه ذهنی با
توجه به مصرف روزانه تهرانی‌ها فکر می‌کنید روزانه 70 هزار مترمکعب مصرف
200 هزار نفر را در استان یا شهر بوشهر کاملا می‌تواند مانند مردم تهران از
آب بهره‌مند سازد، گفت: سرانه مصرف آب شاید در جنوب و شمال متفاوت باشد
ولی بزرگ‌ترین ظرفیت آب‌شیرین‌کنی که اکنون در کشور نصب شده سامانه 200
هزار متر مکعب در روز است که برای مناطق فلات مرکزی، کارخانجات بزرگ آوردند
مانند چادر ملو و گل‌گهر که آب را آوردند و اکنون بزرگ‌ترین ظرفیت است و
یک 200 هزار مکعب دیگر هم قرار است به آن اضافه کنند.
وی ادامه داد: این 70 هزار متر مکعب یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های
آب‌شیرین‌کن است، چون بقیه آب‌شیرین‌کن‌ها در مقیاس 10 هزار مترمکعبی یا
مثلا حداکثر دو تا 10 هزار متر مکعب نصب شده یا آخرین آب‌شیرین‌کنی که آقای
رئیس جمهور در بوشهر افتتاح کردند 27 هزار مترمکعب بود که هفت هزار متر
مکعب آن قبلا افتتاح شده بود و بقیه 20 هزار متر مکعب را جدید افتتاح
کردند.
اسلامی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا انرژی اتمی
برای کشاورزان هم دستاوردهایی داشته است، گفت: این هم یکی از نکات مهم است
که ما در فرایند پشتیبانی از امنیت غذایی و با توجه به اینکه فناوری
هسته‌ای بیش از 6 دهه است که در دنیا در زمینه کشاورزی استفاده می‌شود، هم
در پرتودهی در فرایند بذر و اقلام کشاورزی که یک رویکرد متفاوتی بوده و هم
بهره‌وری را بالا برده و هم سلامت محصول را توانسته از طریق پرتودهی ایمن
کند و هم در خود محصولات. پس یک بخش مربوط به بذر بوده و یک بخش هم مربوط
به خود محصولات است.
وی ادامه داد: در بخش محصولات چند گام برداشته‌ایم. یکی بحث سامانه‌های
پرتودهی است که با استفاده از اشعه گاما، از این سامانه‌ها یکی در اختیار
داشتیم که گامای پرتابل نام دارد. این سامانه‌ها را با چند ظرفیت مختلف از
سال گذشته شروع کردیم که طراحی و مهندسی اینها را انجام دهیم؛ هم 20 تن در
روز، هم 50 تن در روز و هم 100 تن در روز که یکی از دستاوردهای امسال،
سامانه‌های 50 و 100 تن در روز است که طراحی و مهندسی آنها صورت گرفته و با
یک شبکه دانش‌بنیانی، اینها تولید شده اند.
اسلامی افزود: این سامانه‌های پرتودهی برای پرتودهی غلات و انواع
محصولات کشاورزی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. ما کشور را مطالعه
کردیم. یک اطلسی طراحی شده به خاطر اینکه بتوان کانون‌های تولید و
کانون‌هایی که کانون‌های لجستیکی هستند و باراندازها و مراکز ترانزیت
محصولات کشاورزی هستند، اینها در آن مراکز مستقر شوند. همچنین چندین پروژه
در سطح کشور شروع کرده‌ایم با شبکه‌هایی که می‌توانند همکاری و
سرمایه‌گذاری کنند که این سامانه‌ها را سازمان انرژی اتمی در قالب مشارکتی
که با آن مؤسسات داشته، در چند استانی که با تولید بالا هستند مستقر کند.
وی ادامه داد: طراحی و ساخت این سامانه‌ها شروع شده، به صورت تولید سری
دارد کار می‌شود، خط تولیدش راه افتاده است. نکته مهمتر این است که
کانون‌هایی که انتخاب شده بر اساس این سند توسعه ما در شهرهای گوناگون
اکنون زمین انتخاب و پروژه‌های آنها برای سرمایه‌گذاری، عملیاتش آغاز شده
است. امیدوار بودیم و هستیم، این پروژه 10 ساله است که کل کشور را می‌تواند
پوشش دهد، یک تاثیر ماندگاری هم در بحث آفت‌زدایی و سم‌زدایی از محصولات
تولیدی کشاورزی و باغی و همچنین انبارمانی آنها که جلوگیری کند از زود ضایع
شدن و از بین رفتن و نیز جلوی ضایعات بزرگ محصولات کشاورزی را بتواند
بگیرد.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: پس هم می‌تواند به سلامت جامعه کمک کند، هم
اینکه شما در درون محصولات خودتان باقیمانده سموم و آفت ندارید که به
انسان منتقل شود و هم اینکه از لحاظ اقتصادی و ارزش افزوده‌ای که می‌تواند
ایجاد کند، از طریق بالا بردن زمان ماندگاری‌اش و این جلوگیری از ضایعات،
خودش هم به معیشت خانوار، هم اقتصاد تولیدکننده و هم اقتصاد ملی اثر مثبت
قابل ملاحظه خواهد داشت.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چه مقدارش
قابل جلوگیری است،گفت: 100 درصد. وقتی که از 120 میلیون تن محصولات تولیدی
در یک سال، اعلام می‌کنند 30 درصد ضایعات دارد، خب 30 درصد 120 میلیون تن
خودش برای یک کشور کفایت می‌کند که بتواند آنها را تغذیه کند، که این کار
بزرگ را انجام می‌دهد و البته بخش‌های دیگری هم دارد.
اسلامی افزود:
این دستگاه وارد تولید صنعتی شده است. این یک نوع کشت حشره است، حشره‌هایی
هستند که عقیم می‌شوند و وقتی که به پرواز درمی‌آیند که به عنوان مگس
مدیترانه شناخته می شوند دیگر زاد و ولد نمی‌کند که بتواند تهاجم کند و
آزمایش میدانی اجرایی‌اش تمام شده است.
وی خاطرنشان کرد: در سال 1402 بستگی به دستگاه‌های مختلف دارد. آمادگی
داریم که در همه مکان‌ها این را انجام دهیم. یک باغدار نمی‌تواند مشارکت
کند باید وزارت کشاورزی و سازمان های مربوطه متولی شوند و مکانی را برای
این کار در نظر بگیرند ما آنها را در همان مکان کشت بدهیم و همانجا به
پرواز درآیند.
اسلامی در مورد بحث فناوری پلاسما گفت: پلاسما یکی از فناوری‌های بسیار
موثر است که کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد ما در بخش کشاورزی اولین گامی
که برداشتیم برای مبارزه با این افت آفلاتوکسین برای پسته بود. پسته ما با
این آفت بسیاری از بازارهای خود را از دست داده است.
رییس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: این را آغاز و سال گذشته اولین دستگاه
را رونمایی کردیم. وقتی وارد عرصه شدیم دیدیم آفتی به نام آفت پسیل به جان
باغات افتاده و محصول را به آفت آفلاتوکسین تبدیل می‌کند.
اسلامی یادآور شد: در باغات پسته عملیاتی اجرایی آن را انجام دادند و
جواب صددرصد گرفتند و امسال در باغات پسته رفسنجان عملیاتی اجرایی آن آغاز
می‌شود. روی خود آفت هم کارخانه‌ای را با یک شبکه همکاری تنظیم کرده‌ایم که
از تیر ماه امسال خود محصول پسته می‌تواند در فرآیند تولید بیاید و با
پلاسما مورد سم‌زدایی قرار بگیرد و این کمک کند صاحبان تولید و تجارت پسته
این اطمینان را داشته باشند که پسته‌ای را که می‌خواهند به بازار عرضه کنند
از این آفت زدوده شده است و موجب کسب اطمینان می‌شود و به معیشت و اقتصادی
باغدار و مصرف کننده تاثیرات خود را داشته باشد.
وی درباره دستاورهای سال 1401 گفت: در سال 1401، 159 دستاورد داشتیم که
گفتیم دانشی، فناوری و صنعتی هستند. ما سخت‌ترین سال را پشت سر گذاشتیم.
فشارهای سیاسی، فشارهایی که با قطعنامه‌هایی گوناگون و تهاجمی که به لحاظ
سیاسی و عملیات روانی به کشور شد.
رییس سازمان انرژی اتمی افزود: در این سال سخت بالاترین دستاوردها را
ثبت کردیم و این همت همکاران ما بود. یکی از این دستاوردها بحث کارکردن روی
ایزوتوپ‌های پایداری بود که با یک زنجیره 20تایی برای تولید ایزوتوپ
تریتیوم 131 که تبدیل به ید 131 برای درمان سرطان تیرویید و تیرویید پرکار
می‌شود که دستاورد بزرگی است که به آن دست پیدا کردیم و جزو دستاوردهای سال
1401 است و جزو مواردی است که در 1402 به تولید انبوه می‌رسد و مورد
استفاده برای بخش رادیودارو قرار خواهد گرفت.
وی در پاسخ به این سوال
که برق یکی از دهها یا شاید صدها فضای مختلف یا دستاورد مختلفی است که
فناوری اتمی دارد به زندگی ما می‌دهد، با اینحال معنای تحریم انرژی اتمی
چیست، گفت: معنای تحریم انرژی اتمی این است که شما وارد حوزه منطقه ممنوعه
شده‌اید. فناوری‌های نوین و نوظهور قدرت‌ساز و اقتدارآفرین هستند و در سلطه
کشورهای گروه استکباری قرار دارند و اجازه نمی‌دهند که این فناوری در
اختیار دیگران قرار بگیرد.
اسلامی ادامه داد: اصلا کل سیستم مدیریتی که اعمال می‌کنند برای عدم
دستیابی کشوری مثل ایران است که با شعار استقلال و خط مشی استقلال
همه‌جانبه می‌خواهد کشور را بر اساس منافع ملی خود با رعایت همه ملاحظات
تعاملی با جهان حاضر پیش ببرد. با این موضوع مخالفت و برای این مسیر مزاحمت
و تحریم ایجاد می‌کنند. نکته‌ای که برای جمهوری اسلامی ایران مهم است
اینکه با هیاهوی بسیار زیاد و با تهمت و پرونده‌سازی و اتهاماتی که به
ناروا ایجاد کردند، این تحریم‌ها را برای کشور ما وضع کرده‌اند.
وی ادامه داد: یکی از موارد مهم ما تولید برق است، برق حاشیه نیست و
موضوع اصلی است ولی نسبت به آن به دلیل اینکه همکاری نکردند و همه
قراردادها و پروژه‌ها را یک طرفه لغو کردند، آنهایی که قبل از انقلاب
قراردادش را منعقد کرده بودند رها کردند و بعد از انقلاب هم همکاری
نکردند.اکنون دو پروژه دو و سه بوشهر را که با روسیه قرارداد داریم، آنها
در این دولت، روند امورش در حال انجام است.
اسلامی افزود: نکته‌ای که مهم است اینکه این پروژه‌های 2 و 3 امروز
وضعیت متفاوتی نسبت به گذشته دارد، وضعیت‌اش مطلوب نیست ولی روی ریل افتاده
و اکنون در حال پیشرفت است و امیدواریم به گونه‌ای حرکت کنیم که اجازه
ندهیم تاخیر بیشتری به این پروژه وارد شود.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: پروژه کانون اثر استان خوزستان را که این
هم قبل از انقلاب شروع شده بود، بعد به خاطر جنگ و تحریم و مسائل گوناگون
متوقف شده بود، سال گذشته شروع کردیم و به یاری خدا با قوت داریم پیش
می‌بریم و عملیات اجرایی‌اش آغاز شده است. سایر پروژه برای هدف 10 هزار
مگاواتی که در قانون بودجه پیش‌بینی شد که امسال هم باز در قانون بودجه
تداوم دارد که در مناطق ساحلی کشور این شرکت‌ها تاسیس شدند، زمین‌ها
شناسایی شده و در فرایند مطالعات و تملک اراضی قرار داریم تا بتوانیم
پروژه‌های 10 هزار مگاوات جدید را هم فعال کنیم.
وی ادامه داد: مجموعه فعالیت‌هایی که صورت می‌گیرد حرکت ما را برای
اینکه بتوانیم از ظرفیت صنعتی کشور برای نیروگاه‌سازی بیشتر استفاده کنیم،
نقشه راه بومی‌سازی نیروگاه اتمی را با دقت تام و تمام تهیه کرده‌ایم و
تمام شرکت‌های فناور و صنعتی کشور که می‌توانند نقش‌آفرینی کنند در این
زنجیره تعریف شده‌اند و به یاری خدا در سال 1402 و پس از آن یک گستره‌ای از
صنعت کشور را برای ساخت قطعات مربوط به تجهیزات نیروگاه‌های اتمی به کار
می‌گیریم که یک گام بسیار بزرگ ارتقای سطح کیفی و استاندارد صنایع است چون
استاندارد اتمی استاندارد بالایی دارد و شرکت‌هایی که در این مسیر قرار
می‌گیرند خودبه‌خود از لحاظ دانشی و کلاس فعالیتی ارتقا پیدا می‌کنند و این
موضوع خودبه‌خود باعث می‌شود که به صنعت کشور ما ارتقا جدی داده شود، از
یک طرف اعتبار صنعت کشور است و از طرف دیگر می‌توانیم از ظرفیت داخلی برای
ساخت و تولید نیروگاه‌های اتمی بیش از پیش استفاده کنیم.
اسلامی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا شرکت‌های رادیودارویی ما هم
تحریم شده‌اند، گفت: بله. تنها شرکت رادیودارویی ما تحریم شده است. خیلی
نکته جالب و مثال خیلی خوبی است برای ادعای حقوق بشری که می‌کنند و هیچ
بویی از انسانیت و حقوق بشر وجود ندارد. تحریم همه این شرکت‌های مرتبط به
مسائل رادیودارو را هدف قرار داده و این نکته برای ما حائز اهمیت است که
گرچه این تحریم، شرایط سختی را داشته ولی کمک کرده که زیرساخت تحقیقاتی و
صنعتی‌مان را برای تولید رادیودارو گسترش دهیم و با یک زنجیره کامل از
ظرفیت‌ها و ابزار و لوازمی که بتواند در فرایند تولید و آزمون، به تولید
رادیو دارو کمک کند برخوردار شدیم و الحمدلله این ظرفیت گسترده امروز در
خدمت مردم است.و اینها در حال گسترش هم هست.
وی افزود : مرکز تولید رادیو دارو که یک مرکز بزرگ منطقه‌ای خواهد شد هم
در دست احداث و سرمایه‌گذاری داریم و امیدوارم تا قبل از 1404 افتتاح شود و
این ظرفیت بزرگ ملی در خدمت مردم عزیز ایران قرار بگیرد.
اسلامی در پاسخ به سوالی در مورد بحث توافق موقت آمریکایی‌ها گفت: آنها
هر روز یک حرفی می‌زنند و مردم عزیز ما در عین حال دیگر متوجه شده‌اند که
این حرف‌ها بهانه است. یعنی تمام هدف‌شان متوقف کردن و از بین بردن فناوری
هسته‌ای در ایران بود و موفق نشدند و از هیچ کدام از روش‌هایشان نتیجه
نگرفتند.
وی ادامه داد: اکنون هم که چند ماه وقت گرفته شد و مذاکرات صورت گرفت در
جهت اینکه به برجام برگردند و به تعهدات‌شان پایبند باشند اما باز هم به
دلایل گوناگون آن را انجام ندادند و عملا به دنیا اثبات شد که اینها همه‌اش
بهانه است و هدف‌شان جلوگیری از پیشرفت ایران بود.
معاون رییس جمهور
در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بعد از اینکه اعلام کردیم به غنی‌سازی 60
درصد رسیده‌ایم چه اتفاق محسوسی در روند مذاکرات رخ داد، گفت: بسیار محسوس
بود. وقتی شما دارای یک ابزار قابل ملاحظه هستید طبیعی است که در کیفیت
مذاکره تاثیرگذار است. این تاثیر که باور کردند که شما هسته‌ای هستید و
خیلی راحت دیگر نمی‌توانند این را از بین ببرند. از همه مهمتر متوجه شدند
که این دانش، دانش بومی است و قابل از بین بردن نیست و از همه مهمتر دیدند
که این توان وجود دارد که شما بتوانید غنی‌سازی اورانیم را هر وقتی که
اراده کنید با هر غنایی بتوانید انجام دهید و این یک قدرت است.
وی در پاسخ به اینکه کف میدان مذاکره چه اتفاقی افتاد، گفت: نکته‌ای که
مهم بود اینکه چندین بار با خیز بسیار محکم تلاش کردند که کلا دستگاه
سانتریفیوژ را بردارند، پیچ و مهره‌های آب سنگین را باز کنند و همه را از
بین ببرند. چندین بار به این کار تهاجم کردند و هر بار شکست خوردند و
عکس‌العمل‌هایی که ما نشان دادیم، قوی‌تر شد. شاید 10 تا 12 هزار «سو»
ظرفیت غنی‌سازی در یک و نیم سال پیش داشتیم و اصلا چنین پیشرفت‌هایی را هم
نداشتیم. بعد از یک و نیم سال اکنون بیش از 32 هزار سو ظرفیت غنی‌سازی و
مملو از ماشین‌های پیشرفته داریم.
اسلامی ادامه داد: آن چیزی که برای ما مهم بود اینکه قدرت طراحی، ساخت و
تولید انبوه ماشین را در این یک و نیم سال در حداکثر ظرفیت قرار دادیم که
این در تاریخ سابقه نداشته. حجم غنی‌سازی که صورت گرفته سابقه نداشته و
اینها خود به خود دوست و دشمن را متوجه می‌کند که باید باور کنند که این
ظرفیت، یک ظرفیت واقعی است و نمی‌توانند آن را به عنوان یک حقیقت، نفی
کنند.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه با رآکتور اراک چه کردیم،
گفت: با توجه به توافقاتی که در برجام شده بود، یک بازطراحی صورت گرفت و
متعهد بودند در آن مشارکت کنند که این نوع بازطراحی شده که IR20 نام گرفته،
جایگزین آن طرحی قبلی باشد که ایران تحت عنوان IR3 داشته ولی بعد از
فرایند طراحی هیچ همکاری نکردند و عملا نشان دادند که به هیچ کدام از
تعهدات‌شان پایبند نیستندو بر اساس توان مهندسی و صنعتی خود، خیلی بهتر از
آن مفروضات آن را ساختیم و در فرایند نصب آن هستیم.