راه ترقی

آخرين مطالب

احساسات زنانه در اشعار پروین فرهنگ و هنر

احساسات زنانه در اشعار پروین
  بزرگنمايي:

راه ترقی- پروین اعتصامی شاعره نام آشنای ایرانی، زمانی که دیوان ارزشمندش را ورق می زنیم و با عناوین اشعارش روبرو می شویم همه حکایت از مضامین انسان دوستانه دارند. بی شک در مقام یک شاعره زن وظیفه اش را به درستی انجام داده است. اما، نکته ای که وجود دارد بی لطفی برخی از محققین شعر و ادبیات است که شعر سرایی پروین را مردانه می دانند.

در پاسخ به این افراد باید گفت: در هر دوره ای شرایط اجتماعی، فرهنگی و... تاثیراتی بر روی ادبیات و شاعران داشته است و قطعا این شرایط بر پروین و اشعار او نیز تاثیر گذاشته است. پروین در دوره ای زندگی می کرد که جامعه مردسالار بود و در آن شرایط اجتماعی و فرهنگی نباید از پروین انتظار داشت که احساسات و مضامین زنانه را صراحتاً در اشعارش بیاورد. اما با این وجود اشعاری در دیوانش یافت می شود که احساسات زنانه در آن موج می زند.

منظور اشعاری نیست که به دفاع از حقوق زنان پرداخته است، زیرا این نمونه ها صراحتاً در اشعارش یافت می شود بلکه منظورم در این جا احساسات دخترانه و زنانه ای است که در اشعارش وجود دارد. مثال بارز آن شعر تیره بخت است که درباره دخترکی است که مادرش را از دست داده است و از دست نامادریش به ستوه آمده است. زمانی که با ابیات این شعر روبرو می شویم به خوبی نشان می دهد که این ابیات و الفاظ فقط می تواند حاصل احساسات یک شاعر زن باشد.

نگاه ریزبینانه شاعر به تفاوت هایی که نامادری دخترک در حق او و فرزندان خودش قائل شده است، حس ظریفی که دخترک در آن موقعیت ها داشته است، احساس حمایت و نیاز به مادر در آن لحظات توسط دخترک.

زمانی که با ابیات شعر «تیره بخت» روبرو می شویم به خوبی نشان می دهد که این ابیات و الفاظ فقط می تواند حاصل احساسات یک شاعر زن باشد

سوخت انگشت من از آتش و آب او به انگشت خود انگشتر کرد

دختر خویش به مکتب، بسپرد نام من کودن و بی مشعر کرد

به سخن گفتن من خرده گرفت روز و شب در دل من نشتر کرد

هر چه من خسته و کاهیده شدم او جفا و ستم افزونتر کرد

آیا این ابیات نشانه ای جز این دارد که فقط یک شاعر زن میتواند این احساسات را در اشعارش بیاورد؟

و یا در شعر تهیدست، آنگاه که شاعر زخم فقر را با درد بی مادری گره می زند و چه زیبا این ترکیب را به خواننده نشان می دهد:

نیستید آگه از این زخم، از آنک مار ادبار شما را نگزید

درزی مفلس و منعم نه یکی ست فقر، از بهر من این جامه برید

مادرم دست بشست از هستی دست شفقت بر سر من نکشید

شانه ی موی من، انگشت من است هیچ کس شانه برایم نخرید

شعر تعزیت پدر، شعر بسیار پر احساس و مشهور پروین برای پدرش است، زمانی که با این شعر همراه می شویم می توان احساس یک دختر به پدرش، ناراحتی یک دختر در غم از دست دادن پدرش و رابطه قوی آنها را باهم دید و جز اینکه این شعر را یک زن و قطعا پروین سروده چه برداشتی می توان داشت؟

رفتی و روز مرا تیره تر از شب کردی بی تو در ظلمتم ای دیده نورانی من

متناسب با روزگار آن زمان، بعد از فقدان پدر قطعا نگرانی هایی برای پروین و زندگیش بوجود آمده بود و چقدر پر احساس و حزن برانگیز پروین این حس فقدان پدر را آورده است:

احساسات به عاریت گذاشته شده در اشعار توسط پروین اعتصامی را باید با دقت زیاد در نوع انتخاب واژگان و دلالت های آنها برای رساندن احساس شاعر پی برد

گنج خود خواندی ام و رفتی و بگذاشتی ام ای عجب! بعد تو با کیست نگهبانی من

در شعر لطف حق ، پروین این بار احساسات یک مادر را برای آینده نامعلوم فرزندش به درستی بیان و ترسیم میکند

مادر موسی، چو موسی را به نیل در فکند، از گفته ربّ جلیل

خود ز ساحل کرد با حسرت نگاه گفت کای فرزند خرد بی گناه!

گر فراموشت کند لطف خدای چون رهی زین کشتی بی ناخدای؟

گر نیارد ایزد پاکت به یاد آب، خاکت را دهد ناگه به باد

پروین در این جا آن احساس نگرانی و اضطراب و تشویش که مادر حضرت موسی در هنگام دور کردن فرزندش از خود داشته را به خوبی بیان می کند و خواننده را از این حس مادرانه آگاه می کند.

این ها فقط نمونه هایی کوچک از این احساسات زنانه و دخترانه است که در اشعار پروین اعتصامی یافت میشود، و این احساسات به عاریت گذاشته شده در اشعار توسط پروین اعتصامی را باید با دقت زیاد در نوع انتخاب واژگان و دلالت های آنها برای رساندن احساس شاعر پی برد. پس اینکه اشعار پروین را مردانه بدانیم ناشی از عدم آگاهی ما به اشعار وی و درک نکردن احساسات این شاعره گرانقدر است.

لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/784177/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

فروش ویژه آیفون 16 قسطی | تخفیف نقدی + شرایط اقساطی

شاخص بورس 53 هزار واحد افت کرد

بانک‌ها موظف به استعلام نشانی مشتریان شدند

معاون وزیر نفت: بنزین سه نرخی نخواهد شد

پاداش هنگفت اینتر به طارمی در صورت قهرمانی

کروس: باید از تماشای بازی بارسا لذت برد

تاکتیک بلندگویی فرهاد مجیدی در امارات سوژه شد

محمد صلاح؛ فرزند مصر، افسانه‌ای از شن‌های صحرا

تعریف مربی سابق از مولر: بازیکنی «غیرقابل جایگزین»

به مناسبت تولد دنیس برکمپ

سردار آزمون پس از قهرمانی: لیاقت این جام را داشتیم

چهار تمرین برای آخرین بازی فصل پرسپولیس

فراخوان جواد خیابانی برای نجات تاریخ ورزش ایران!

بیرانوند بهترین دروازه‌بان لیگ برتر فوتبال شد

اسماعیلی: معاونت راهبردی با معاونت امور مجلس ریاست جمهوری ادغام نشده است

وزیر امور خارجه وارد جده شد

«زنجانی» بیرون از زندان؛ «بابک» پُشت رُل تریلی نشست!

مهدی مجاهد: برخی از زوایای ماجرای سقوط بالگرد شهید رئیسی حقیقتا برای همه ما مبهم است

توصیه‌‌های بهزاد نبوی به مذاکره‌کنندگان و دولت؛ مذاکره با اروپا را هم فراموش نکنید

نخستین مراسم شهدای خدمت با محوریت پویش «خدمت ماندگار» برگزار می‌شود

نمایشگاه «هنر خدمت» به مناسبت گرامیداشت سالروز شهدای خدمت برگزار می‌شود

ماجراجویی «هوتن شکیبا» و رفقا دوباره به تلویزیون بازگشت

پشت صحنه عکس یادگاری «پایتختی‌ها» در آخرین سکانس سریال

چهره ها/ پست عجیب و جالب «رضا عطاران» در روز تولدش

خاطره علیرام نورایی از بدل کاری در سریال «ماتادور»

شهر عاشقانه سپند امیرسلیمانی برای همسرش موناکرمی

بخشی از اجرای رسیتال پیانو فریدون ناصحی

سرقت در نمایشگاه کتاب تهران؛ سارق دستگیر شد

دو دقیقهٔ تماشایی از نورباران میدان ولیعصر به عشق امام رضا(ع)

وزیر علوم: جنسیت در انتصاب روسای دانشگاه‌ها هیچ نقشی ندارد

سرمقاله جوان/ قبل از میز چهارم تصمیم «فارسی» بگیرید!

سرمقاله ابتکار/ جنگ با تاریخ؟

سهم 8 درصدی مالیات از تولید ناخالص داخلی

رفع تعهد ارزی صادرکنندگان فرش دستباف تسهیل شد

افت قیمت سکه و طلا در بازار؛ دلار در کانال 83 هزار تومانی ماند

سرمربی تیم‌ ملی بلغارستان: تکواندوی ایران در دنیا تدریس می‌شود

تعویق اردوی تیم ملی والیبال نشسته به خاطر ویزای هلند

سرپرست کمیته داوران فدراسیون فوتبال: گل پرسپولیس صحیح بود

مورینیو: ترکیب فنرباغچه را با شیر و خط انتخاب می‌کنم!

رئال به قعر لالیگا سقوط کرد!

تعیین قائم مقام جدید برای دبیر کل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ

دروازه‌بان تیم ملی فوتسال بانوان: همه تیم‌ها برای قهرمانی آمدند

تغییر ترکیب تیم ملی والیبال نشسته؛ سه بازیکن اعزامی به پاریس حذف شدند

بازگشت به گزینه‌های آشنا پس از مذاکره بی‌نتیجه استقلالی‌ها با ماتزاری

دروازه‌بان پرسپولیس بازی آخر را از دست داد

تحلیل «خراسان» از ادعای فاکس نیوز درباره وجود تأسیسات هسته ای در سمنان

ماجرای خواب شهید رئیسی با شال سبز در هواپیما

حقیقت پور: عقلای آمریکا فریب نتانیاهو را نمی‌خورند

دیپلمات ایرانی: اکثر موضوعات میان ایران و مصر حل‌وفصل شده است

چهارمین دور گفت‌وگوهای ایرانی – عربی در دوحه برگزار می‌شود