چاپ

راه ترقی - ایسنا /در حالی که رعد و برق یا همان صاعقه یک پدیده جذاب است، اما به دلیل توانایی آن در تخریب و خطری که برای حیات روی زمین ایجاد می‌کند، بدنام است. با این حال این پدیده برای یک درخت بومی آمریکای جنوبی به جای اینکه نابودکننده باشد، زندگی‌بخش است.
صاعقه هر ساله صدها میلیون درخت را در سراسر جهان نابود می‌کند و تنه‌های سوخته و شاخه‌های شکسته آنها را بر جای می‌گذارد. با این حال، در پیچ و تاب جذاب طبیعت، برخی از درختان استوایی، این نیروی مخرب طبیعت را به نفع خود در خدمت گرفته‌اند.
یک مطالعه اخیر گزارش می‌دهد که درخت بادام استوایی موسوم به «Dipteryx oleifera» که با نام «almendro» نیز شناخته می‌شود و بومی کشورهای هندوراس، نیکاراگوئه، کاستاریکا، پاناما، کلمبیا و اکوادور است، نه تنها از برخورد مستقیم صاعقه جان سالم به در می‌برد، بلکه اصلا به دلیل آن رشد می‌کند.
محققان کشف کردند که صاعقه به درختان اطراف که مستقیماً برای جذب منابع رقابت می‌کنند، آسیب می‌رساند و همچنین گیاهان بالارونده را که چوب‌های انگل‌واری هستند که مسئول خفه کردن و کاهش رشد بسیاری از درختان جنگل‌های بارانی هستند، نابود می‌کند.
محققان مدت‌ها گمان می‌کردند که برخی از گونه‌های درختی نسبت به صاعقه مقاوم هستند، اما هیچ مدرک تجربی برای تأیید این فرضیه وجود نداشت.
گروهی از محققان به رهبری ایوان گورا(Evan Gora)، یک سامانه مکان‌یابی صاعقه را در مرکز پاناما مستقر کردند تا اثرات پس از آن را بر روی 93 درخت مورد اصابت صاعقه قرار گرفته ردیابی کنند.
دانشمندان در طول 6 سال، توجه ویژه‌ای به 9 درخت «Dipteryx oleifera» داشتند که مورد اصابت صاعقه قرار گرفتند.
قابل توجه است که تک تک درختان تنها با آسیب جزئی جان سالم به در بردند. در مقابل، تمام درختان دیگری که در معرض اصابت مستقیم صاعقه قرار گرفتند، به شدت آسیب دیدند و تقریباً دو سوم آنها طی دو سال پس از اصابت خشک شدند.
گورا می‌گوید: دیدن درختانی که صاعقه به آنها برخورد می‌کند و حالشان خوب می‌ماند، بسیار جالب بود.
به طور متوسط، یک صاعقه 9.2 درخت مجاور را با عبور جریان از شاخه‌ها نابود می‌کند. علاوه بر این، آلودگی این درختان خاص به گیاهان بالارونده 78 درصد کاهش یافت و با رقابت کمتر برای بهره بردن از نور خورشید، فضا و مواد مغذی، باروری و توانایی تولید مثل این درختان 14 برابر افزایش یافت.
نقشه‌برداری سه‌بعدی تولید شده توسط هواپیماهای بدون سرنشین نشان داد که آلمندروهای صاعقه‌زده حدود 4 متر بلندتر از همسایه‌های صاعقه نخورده خود هستند. این درختان با این بلندتر شدن، 68 درصد بیشتر از درختان دیگر ممکن است مورد اصابت صاعقه قرار بگیرند و به عنوان یک صاعقه‌گیر طبیعی عمل کنند.
از آنجایی که این درختان می‌توانند صدها سال زندگی کنند، انتظار می‌رود در طول زندگی خود در برابر ضربات متعدد صاعقه مقاومت کنند.
گورا می‌گوید: بهتر است که درخت «Dipteryx oleifera» صاعقه بخورد.
این درخت در شرایط فرگشتی، یک مکانیسم بقای بسیار غیر معمول را به کار گرفته است. به نظر می‌رسد که دور کردن رقبا و گیاهان بالارونده به قیمت یک آسیب دیدگی جزئی، یک استراتژی برنده برای این درخت است.
این مطالعه در مجله New Phytologist منتشر شده است.