چاپ

راه ترقی - ایسنا /دانشمندان با استفاده از «آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما»(ALMA) موفق به ثبت دقیق‌ترین تصاویر از تولد سیاره‌ها شدند.
دانشمندان طی مشاهدات «آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما» از انتشار کربن مونوکسید از 15 قرص پیش‌سیاره‌ای(protoplanetary disk)، تنوع خیره‌کننده‌ای از ساختارهای گازی مانند شکاف‌ها، حلقه‌ها و مارپیچ‌ها را نشان دادند.
«قرص پیش‌سیاره‌ای» توده‌هایی از گرد و غبار و گاز هستند که اغلب حول ستارگان جوان می‌چرخند.
به نقل از ال‌اس، ستاره‌شناسان واضح‌ترین و دقیق‌ترین تصاویر از منظومه‌های خورشیدی جوان تا به امروز را ثبت کرده‌اند که در آنها سیاره‌ها به تازگی شروع به شکل‌گیری کرده‌اند.
عکس‌های منتشر شده، نگاهی به مراحل اولیه تشکیل سیاره‌ها در بیش از دوازده منظومه ستاره‌ای را ارائه می‌دهند و نشان می‌دهند که این سیاره‌ها کجا ظاهر می‌شوند، چقدر سریع شکل می‌گیرند و از چه موادی ساخته شده‌اند.
دانشمندان می‌گویند: این داده‌ها می‌توانند به اصلاح مدل‌های رایانه‌ای مرتبط با شکل‌گیری و تکامل سیارات کمک کنند. همچنین اطلاعات جدیدی در مورد چگونگی مقایسه این منظومه‌های جوان با سیارات فراخورشیدی بالغ که قبلاً کشف شده‌اند، به ما بدهد.
این تصاویر به لطف تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته «ALMA» با وضوح بالا در شیلی به دست آمده است. این تکنیک‌ها خمیدگی‌های نوری را کاهش و وضوح را افزایش می‌دهند تا توانایی ستاره‌شناسان را برای ترسیم دقیق‌تر فرآیند تشکیل سیاره افزایش دهند.
«ریچارد تیگ»( Richard Teague) از «موسسه فناوری ماساچوست»(MIT) و محقق ارشد این پروژه گفت: این تکنیک‌های تازه توسعه‌یافته مشابه تغییر عینک مطالعه به دوربین شکاری پرقدرت هستند. آنها میزان جدیدی از جزئیات را در این سامانه‌های تشکیل سیاره آشکار می‌کنند.

راه ترقی

تیم «تیگ» با استفاده از «ALMA» تصاویری از 15 سامانه ستاره‌ای جوان در فضا که بین 100 تا 1000 سال نوری از زمین فاصله دارند را ثبت کرد. این تیم به جای تکیه بر شناسایی مستقیم نور اندک یک سیاره جوان، به دنبال سرنخ‌های این جهان‌های تازه متولدشده در محیط اطراف، مانند شکاف‌ها، حلقه‌ها، حرکات چرخشی گاز و سایر اختلالات فیزیکی بود.
این نشانه‌ها به وجود یک سیاره اشاره دارند و برای کشف آنها، محققان از «ALMA» برای نقشه‌برداری از حرکت گاز در بیش از دوازده «قرص پیش‌سیاره‌ای» استفاده کردند.
«کریستوف پینت»(Christophe Pinte) اخترفیزیکدان در «موسسه علوم سیاره‌ای و اخترفیزیک» در فرانسه و محقق ارشد این پروژه گفت: این مانند تلاش برای شناسایی یک ماهی توسط جستجوی موج‌ها در برکه است، نه تلاش برای دیدن خود ماهی.
این تیم می‌گوید: بررسی اولیه تصاویر که در 17 مقاله جدید منتشر شده است، به وضوح نشان می‌دهد که این «قرص‌های پیش‌سیاره‌ای» با سیارات در حال شکل‌گیری، مکان‌های بسیار پویا و آشفته‌ای هستند که از قبل ساختارهای پیچیده‌ای را در خود جای داده‌اند.
یافته‌های کلیدی شامل بینش‌های جدیدی در مورد چگونگی جمع شدن ذرات بزرگ گرد و غبار در حلقه‌هاست. این یافته‌ها نشانه‌هایی از تأثیر گرانشی قرص‌هاست که به اخترشناسان روش جدیدی برای اندازه‌گیری جرم سیارات در حال شکل‌گیری ارائه می‌دهد.
«تیگ» گفت: ما شواهدی از قرص‌های بسیار آشفته و پویا می‌بینیم که نشان می‌دهد سیارات جوان قرص‌هایی را که در آنها متولد شده‌اند، شکل می‌دهند.
به گفته تیم تحقیقاتی، یکی از جنبه‌های قابل توجه این پروژه این است که دانشمندان تازه‌کار سرپرستی آن را بر عهده گرفته‌اند.