راه ترقی - اطلاعات / «با این یارانه‌ها نمی‌شود» عنوان یادداشت روز در روزنامه اطلاعات به قلم فتح الله جوادی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
رئیس جمهور پزشکیان گفته تمامی ادارات باید به پنل‌های خورشیدی مجهز شوند. در تابستان برق به ادارات داده نخواهد شد مگر اینکه از پنل خورشیدی استفاده کنند...
همه می‌دانیم که پزشکیان آدم صادقی است. دلسوز هم هست و می‌خواهد کاری کند تا مشکلات کشور حل شود. از خودش و از دولت هم شروع می‌کند. اول بر خودش سخت می‌گیرد، اما خودش هم می‌داند که همه چیز در دست او و در اختیار او نیست. نه پول کافی دارد و نه قدرت کافی... بیش از این مسأله را باز نکنیم و فعلاً به همین دستور اخیر او بپردازیم. همه می‌دانیم که در کشور بزرگ و پر آفتابی مثل ایران به راحتی می‌توان انرژی پاک را جایگزین سوخت فسیلی کرد، اما این جایگزینی نیازمند سرمایه‌گذاری است و سرمایه‌گذاری هم باید چیزی به نام سود در پی داشته باشد. اما کدام عقل از کف داده‌ای در کشوری که تا 90 درصد قیمت انرژی در آن مشمول یارانه و سوبسید دولتی است، حاضر به چنین سرمایه‌گذاری خواهد بود؟
البته یک نکته را هم اضافه باید کرد، دولت برای تشویق جامعه به نصب پنل‌های خورشیدی و استفاده از انرژی پاک، قیمت برق تولیدی آنها را حدود 10 برابر بیشتر از نرخ برق دولتی تعیین کرده است تا هم سرمایه‌گذاری در این پروژه تا حدی سودآور باشد و هم انگیزه بیشتری ایجاد کند اما...
امای کار اینجاست که اگر دولت بخواهد همه ادارات و شرکت‌ها و کارخانه‌هایش را با انرژی پاک تأمین انرژی کند، آیا آنقدر پول و امکانات دارد؟
بازار
![]()
نگارنده به چند کلیپ و چند رسانه و چند اطلاعیه مراجعه کرد تا دریابد آیا عملاً می‌توان به چنین توفیقی رسید و آیا بدون منطقی کردن بهای انرژی در کشور که بیش از نیمی از آن مصرف خانگی و بخش قابل توجه آن مصرف صنعتی است، قادر به استمرار چنین سرمایه‌گذاری عظیمی خواهد بود؟
براساس بخشنامه وزارت نیرو، برای احداث یک نیروگاه خورشیدی 5 کیلوواتی کوچک که معمولاً در خانه‌های کوچک کاربرد دارد به 180 تا 200 میلیون سرمایه‌گذاری نیاز است، 10 کیلوواتی 350 تا 380، 20 کیلوواتی 650 تا 750 میلیون تومان و احداث نیروگاه 200 کیلوواتی به 6 میلیارد تومان سرمایه نیاز است. قیمت خرید آن توسط دولت هم برای 200 کیلووات و کمتر 3820 تومان برای هر کیلووات و بین 200 کیلووات تا 1 مگاوات 3150 تومان برای هر کیلووات است که در مقایسه با قیمت برق دولتی حدود 10 برابر بیشتر است. حال محاسبه کنید که اگر تمامی ادارات دولتی و سازمان‌ها و نهادها و ارگان‌های وابسته به دولت بخواهند به انرژی پاک روی آورند دولت باید چه سرمایه‌گذاری قابل توجهی صورت دهد؛ ضمن آنکه بد نیست بدانیم نصب پنل‌های خورشیدی بسته به ظرفیت فضای مناسبی هم می‌خواهند که از 50 متر شروع می‌شود و تا صدها مترمربع ادامه می‌یابد که عملاً چنین فضایی در اختیار بسیاری از سازمان‌ها و ادارات نیست، اما نکته اینجاست که حرف رئیس جمهوری آن هم دکتر پزشکیان را که نمی‌توانند نادیده بگیرند. و باز هم می‌گویم احتمالاً نتیجه این می‌شود که ادارات به صورت نمایشی پنل‌هایی نصب خواهند کرد تا حرف دکتر زمین نماند و در حالتی خوش‌بینانه مقداری از برق آنها را هم وارد شبکه می‌کنند، اما کفاف کی دهد این باده‌ها به مستی ما؟ رئیس جمهوری محترم البته اگر هم با جدیت پیگیر این مسأله بشوند و اگر پولش را هم که کم نیست جور کنند با انواع تخفیف‌ها و معافیت‌هایی که همین حالا هم با مصوبه مجلس یا اعمال قدرت و دستور این نهاد و آن نهاد و این شورا و آن شورا برقرار است یا برقرار خواهد ماند یا برقرار می‌شود، چه خواهد کرد؟ اصولاً اگر دولت فکر می‌کند تنها با پرداخت یارانه برای نصب و راه‌اندازی نیروگاههای خورشیدی و خرید چندین برابری برق تولیدی آنها و صرفاً با سرمایه‌گذاری دولت و بدون ایجاد سازوکاری منطقی برای اصلاح قیمت انرژی و ورود بخش خصوصی واقعی برای سرمایه‌گذاری در این عرصه می‌تواند به توفیق برسد و این ناترازی را در دراز مدت برطرف کند، راه به جایی نخواهد برد و قدر مسلّم بدون اصلاح قیمتی، شدت مصرف انرژی در کشور به استاندارد جهانی نزدیک نخواهد شد.
و البته در کنار ساماندهی تدریجی قیمتی و حذف پله پله یارانه انرژی، به بسیاری از عوامل زیرساختی و زیربنایی تحمیل این وضعیت و شدّت از مهندسی ساختمان گرفته تا هدر رفت انرژی و کاهش اتلاف انرژی در مسیر توزیع، و... و دهها مسأله و معضل دیگر هم باید پرداخت و گام به گام و هماهنگ با هم اصلاح کرد.
البته حرف در این باب بسیار است، بحث نقش این انرژی ارزان در ایجاد مزیّت نسبی تولید و تولید صادراتی که در بسیاری از موارد کیفیت و کارآیی پایین را جبران می‌کند و مواردی از این دست هم خود حدیث مفصلی است که در این مجمل نمی‌گنجد.