راه ترقی - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با «صبح نو» در خصوص سفر ترامپ به عربستان اظهارکرد: «اولین سفر خارجی ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش به عربستان سعودی انجام شده و این مسأله بسیار مهمی است؛ یعنی آمریکا به جای سفر به متحدان قدیمی و استراتژیک خود مانند بریتانیا، ژاپن یا اسرائیل، عربستان را انتخاب کرده است.» وی افزود: «به نظر می‌رسد هدف اصلی این سفر، جذب سرمایه‌گذاری باشد، چراکه عربستان پول زیادی دارد. در کنار عربستان، امسال دو کشور دیگر نیز به فهرست سفرهای ترامپ افزوده شده‌اند: امارات و قطر. این موضوع اهمیت زیادی دارد.» کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: «در دوران بایدن، قطر به‌عنوان متحد استراتژیک آمریکا خارج از ناتو تعریف شد و اکنون با این سفر ترامپ به سه کشور یاد شده، عملا پیامی صادر می‌شود مبنی بر اینکه این کشورها از متحدان اصلی ایالات متحده هستند.»
بازار
![]()
تأثیر مستقیم سفر بر مذاکرات غیرمستقیم با ایران
قهرمانپور یادآور شد: «در سیاست بین‌الملل، این به آن معناست که این کشورها جایگاه خاص و مهمی در سیاست خارجی آمریکا خواهند داشت و طبیعتا تلاش می‌کنند از طریق سرمایه‌گذاری در ایالات متحده، این جایگاه را حفظ کنند. این امر نشان می‌دهد که موقعیت منطقه خلیج فارس و شبه‌جزیره عربی در معادلات خاورمیانه روز به روز پررنگ‌تر و مهم‌تر می‌شود.»
نقش جدید عربستان در معادلات آمریکا
وی افزود: «به‌هرحال برای آمریکا، نظرات این کشورها اهمیت دارد. یکی از گلایه‌های کشورهای عربی در جریان برجام این بود که آمریکا با آن‌ها مشورت نمی‌کرد و نظرشان را لحاظ نمی‌نمود. بنابراین، این کشورها نه‌تنها از برجام استقبال چندانی نکردند، بلکه شاید بتوان گفت که از شکست آن نیز چندان ناراضی نبودند.»
قهرمانپور با بیان اینکه اکنون به نظر می‌رسد که هم آمریکا متوجه این موضوع شده و هم جمهوری اسلامی ایران به‌طور مداوم با این کشورها مشورت می‌کند، ادامه داد: «قطعا این سفر بر روند مذاکرات تأثیر خواهد گذاشت. اگر امارات و عربستان از توافق حمایت کنند و خواستار آن باشند، طبیعتا این امر بر محاسبات ترامپ و تیم او تأثیرگذار خواهد بود و برعکس، اگر نظرشان این باشد که چنین توافقی با ایران مناسب نیست، آن نیز تأثیرگذار خواهد بود. البته این به آن معنا نیست که ترامپ صرفا تابع نظر آن‌ها باشد؛ او نیز ملاحظات خاص خود را دارد. بااین‌حال، این سفر می‌تواند بسیار مهم باشد.»
اختلافات تاکتیکی با نتانیاهو
وی با اشاره به اینکه در رابطه با انگیزه‌های ترامپ، باید گفت که شعارهایش عمدتا حول محور جذب سرمایه‌گذاری و منافع اقتصادی می‌گردد، تأکید کرد: «اما در سطحی فراتر، این موضوع به منافع استراتژیک ایالات متحده نیز مربوط می‌شود. آمریکا تلاش می‌کند عربستان به‌عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای، خیلی به چین نزدیک نشود، در بازار نفت با آمریکا همکاری کند و در صورت برگزاری مذاکرات صلح میان آمریکا و روسیه درباره اوکراین، پیامی روشن به عربستان بدهد که در ازای سرمایه‌گذاری در آمریکا، جایگاهش تقویت خواهد شد.»
کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: «آمریکا به این مسأله نیاز دارد؛ به‌نوعی عربستان اکنون متحد جدید آمریکا در خاورمیانه است. با وجود اختلافاتی که به‌ویژه پس از قتل خاشقجی بین دو کشور ایجاد شد، ایالات متحده به این جمع‌بندی رسیده که نمی‌تواند عربستان را نادیده بگیرد، چراکه عربستان نقش مهمی در منطقه دارد. این مسأله، طبیعتا پیامدهایی برای منطقه و ایران نیز خواهد داشت.»
تفاهم‌نامه‌های امنیتی؛ پیام صریح به چین
قهرمانپور یادآور شد: «در مورد عادی‌سازی روابط نیز به نظر می‌رسد موضوع مطرح است؛ اما رسانه‌ها گزارش داده‌اند که فعلا اختلاف‌نظرهایی وجود دارد و این مسأله یا مطرح نمی‌شود یا دست‌کم رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای به آن نداده‌اند. بااین‌حال، این مسأله جزو دستورکارهای ثابت آمریکا و از جمله منافع استراتژیک آن است که قطعا مورد توجه قرار خواهد گرفت.»
وی اضافه کرد: «در خصوص اختلاف میان ترامپ و نتانیاهو - چه به صورت شخصی و چه در جایگاه‌های رسمی - باید گفت که به نظر می‌رسد این اختلاف ناشی از شرایط خاص ترامپ است و او اجازه نمی‌دهد نتانیاهو خود را به او تحمیل کند. این ویژگی شخصی ترامپ است، اما این اختلاف، موقتی و تاکتیکی است و به معنای دور شدن اسرائیل از آمریکا نیست. آمریکا و اسرائیل منافع استراتژیک مشترکی دارند، اما فعلا بر سر برخی موضوعات، میان رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل اختلاف نظر وجود دارد که به مرور زمان برطرف خواهد شد.»
قهرمانپور عنوان کرد: «در مورد تفاهم‌نامه‌هایی که امروز بین آمریکا و عربستان سعودی به امضا رسید - از جمله در زمینه‌های امنیتی - باید گفت که این توافق‌ها بیش از هر چیز پیامی است برای متحدان آمریکا که نشان دهد ایالات متحده همچنان از آن‌ها حمایت می‌کند و می‌خواهد از نزدیکی امنیتی آن‌ها به چین جلوگیری کند. از سوی دیگر، آمریکا با این توافق‌ها نشان می‌دهد که می‌تواند امنیت این کشورها را تأمین کرده و زمینه رشد و توسعه اقتصادی‌شان را فراهم سازد.»