چاپ

راه ترقی - شرق /نیل سایمون از مشهورترین و موفق‌ترین نمایش‌نامه‌نویسان معاصر و از بهترین کمدی‌نویسان تاریخ ادبیات نمایشی امریکا است که در دوران فعالیت‌اش آثار متعددی نوشت که برخی از آنها به فارسی هم ترجمه شده‌اند. او بیشتر از هر نمایش‌نامه‌نویس امریکایی دیگری آثار پرتماشاگر و پرفروش نوشته و همچنین رکورد بیشترین تعداد اجرای صحنه‌ای نمایش‌نامه‌های یک نویسنده در تالارهای امریکا از آن اوست. سایمون در سال‌های حیاتش شهرت و موفقیتی کم‌نظیر به دست آورد و تنها نمایش‌نامه‌نویسی به شمار می‌رود که نامش در زمان حیاتش بر یک تالار تئاتر در برادوی گذاشته شد.
به تازگی کتابی با عنوان «زندگی و آثار نیل سایمون» نوشته مجید مصطفوی در نشر نیلا منتشر شده که در پنج فصل به زندگی و آثار سایمون پرداخته شده است. همان‌طور که اشاره شد تعدادی از نمایش‌نامه‌های سایمون به فارسی ترجمه شده‌اند که از میان آنها می‌توان به این آثار اشاره کرد: «پابرهنه در پارک»، «دختر یانکی»، «اتاقی در هتل پلازا»، «عاقبت عشاق سینه‌چاک»، «زندانی خیابان دوم»، «پسران آفتاب»، «پزشک نازنین»، «اتاقی در هتل کالیفرنیا»، «مقتول قاتل»، «کله‌پوک‌ها»، «مشنگ‌ها: یک حکایت کمدی»، «شایعات: یک مضحکه»، «گم‌شده در یانکرز»، «خنده در طبقه بیست‌وسوم»، «اتاقی در هتل لندن». تعداد نمایش‌نامه‌های ترجمه‌شده از سایمون نشان می‌دهد که او در ایران نمایش‌نامه‌نویسی شناخته‌شده و محبوب به شمار می‌رود و از این‌رو انتشار اثری درباره زندگی و آثارش به شناخت بهتر او کمک زیادی می‌کند.
نویسنده کتاب در مقدمه یا «پیش‌پرده» اثر، با اشاره به اهمیت سایمون و نام‌گذاری یکی از تالارهای تئاتر برادوی به نام او نوشته: «برادوی پیش از آن‌که سایمون با کمدی‌هایش باب تازه‌ای در آن بگشاید سال‌های متمادی در دنیای انگلیسی‌زبان مرکز نمایش برجسته‌ترین آثار جدی و تراژیک از نمایش‌نامه‌نویسانی چون یوجین اونیل، آرتور میلر و تنسی ویلیامز بود. کمدی گرچه هم‌زمان با تراژدی زاده شده بود، از دوران ارسطو به بعد هرگز جایگاهی در حد تراژدی کسب نکرد و هرگز، هم‌تراز با تراژدی، پیشینه درخوری در تاریخ نمایش جهان و حتا در امریکا، به دست نیاورد. اما در نیمه دوم قرن بیستم، سایمون در مقام موفق‌ترین نمایش‌نامه‌نویس تجاری تاریخ امریکا هم در کیفیت و هم در کمیت، توانست مسائل جدی زندگی روزمره را به شیوه‌ای هنرمندانه در قالب کمدی به خوانندگان و تماشاگران نمایش‌نامه‌هایش ارائه کند و از این طریق جایگاه اجتماعی تازه‌ای به کمدی بخشد». در ادامه به این نکته هم اشاره شده که اغلب نمایش‌نامه‌های سایمون و به ویژه آنهایی که در برادوی اجرا شده‌اند به فیلم سینمایی نیز تبدیل شده‌اند و از این نظر سایمون نویسنده‌ای کاملا متمایز به شمار می‌رود. همچنین او تعداد زیادی فیلم‌نامه‌های غیراقتباسی نیز برای سینما نوشت و بیش از هر نمایش‌نامه‌نویس دیگری نامزد جوایز اسکار و تونی شد. نمایش‌نامه‌های سایمون در دهه‌های اخیر همواره به صحنه رفته‌اند و از این نظر نیز او نویسنده‌ای شاخص محسوب می‌شود: «از زمانی که نخستین نمایش‌نامه‌اش بیا شیپورت را بزن در سال 1966 در برادوی بر صحنه رفت، هیچ فصل نمایشی نبوده که نمایش‌نامه‌ای از او –حتا در موارد بسیاری هم‌زمان دو یا چند نمایش از آثار او- روی صحنه‌های برادوی نرفته باشد. از سال 1970 نیز تقریبا هیچ روزی نبوده که یک اجرای حرفه‌ای از کمدی‌های نیل سایمون در گوشه‌وکنار امریکا به نمایش درنیامده باشد. حتا در شرایط بحران اقتصادی نیز تقاضا برای نمایش‌های او کاهش نیافت. به عنوان نمونه، فقط در سال 2010 بیش از هزارودویست مجوز اجرای نمایش‌نامه‌هایش برای گروه‌های غیرحرفه‌ای و صدوپنجاه مجوز برای گروه‌های حرفه‌ای صادر شد». تعدادی اجراهای برخی نمایش‌نامه‌های سایمون حیرت‌آور بوده‌اند و برای مثال «پابرهنه در پارک» 1530 اجرا، «خاطرات برایتون‌بیچ» 1299 اجرا و «اتاقی در هتل پلازا» 1097 اجرا داشته است. در بخشی از کتاب درباره ارتباط نمایش‌نامه‌های سایمون با سیاست و اجتماع می‌خوانیم: «سایمون در رویکرد خود به نمایش‌نامه‌نویسی آشکارا غیرسیاسی‌ست و شخصیت‌های نمایش‌نامه‌هایش، به‌رغم مسائل خصوصی‌شان و دشواری‌هایی که با جامعه دارند، از مقابله با آن پرهیز می‌کنند. سایمون در کمدی‌هایش به جای رویارویی با جامعه به شیوه‌ای سیاسی، تمایل دارد صرفا انسان‌ها را همان‌گونه که هستند به نمایش بگذارد- با نقاط ضعف و غرابت‌ها و رفتارهای بی‌معنایشان... سایمون می‌گفت نمایش‌نامه‌های اجتماعی و سیاسی نمی‌نویسد، زیرا همیشه بر این باور بوده که خانواده نمونه کوچکی‌ست از آنچه بر این جهان می‌گذرد». درواقع سایمون علیه اجتماع نمی‌اندیشد بلکه همراه با آن می‌اندیشد و به مسائل زندگی طبقه متوسط می‌پردازد.