راه ترقی- دفاع از وزیر پیشهادی آموزش و پرورش در مجلس به نوعی مرور اقدامات و
دستاوردهای دولت از سوی آیت الله «سید ابراهیم رییسی» بود. آنچه روز گذشته
رییس جمهوری در مجلس درباره اقدامات دولتش گفت بخشی از اقدامات و البته
واقعیاتی است که این روزها کشور آن را تجربه می کند.
تکاپو برای اداره کشور بدون استقراض از بانک مرکزی، ایجاد شورای عالی
مسکن و اشتغال به منظور تحقق وعده انتخاباتی رییس جمهوری، خروج دیپلماسی از
حالت انفعال و اولویت یافتن روابط با همسایگان از مهمترین اقدامات سه ماه
نخست دولت بود. رییس جمهوری همچنین از تلاش دولتش برای سخن گفتن با فعل
ماضی و نه مضارع خبر داد و از سفرهای استانی خود هم علیرغم تمام هجمه‌ها به
آن دفاع کرد. همکاری مجلس و دولت را گره گشای کار مردم توصیف کرد و بر
تداوم نشست‌های پنجشنبه اعضای دولت و نمایندگان مجلس تاکید کرد.
هرچندآیت الله رییسی از شایعات و تهمت هایی که طی روزها و هفته های
اخیر در انتخاب همکارانش به وجود آمده بود؛ گلایه داشت اما بازهم موکدا گفت
که انتخاب وزرا و همکاران نه با فشار رسانه‌ای و سیاسی که برپایه شایستگی
بوده است. رییس جمهوری از منتقدان و معترضان خواست که دولتش را با دولت‌های
پیشین مقایسه نکنند و از افق روشن کشور در مسیر عادی سازی شرایط مردم سخن
گفت. در نهایت مهمترین اصلی که بنیان دولت سیزدهم هم بوده است؛ یعنی حراست
از امید و اعتماد مردم بار دیگر مورد توجه رییس جمهوری قرار گرفت و تاکید
کرد که امیدواری باید در مردم روز به روز عینیت پیدا کند.
اقتصاد و دشواری‌ها و اقدامات دولت
شرایط اقتصادی ایران؛ به دلایل بی‌شماری مدت هاست که روزگار سختی را
می‌گذراند و هیچ فرد منصفی نمی تواند در مقام انکار این واقعیت بدیهی
برآید. این گزاره همان اندازه بدیهی است که زمان‌بر بودن اصلاح و بهبود
شرایط اقتصادی. با این همه اما گزینه دوم چندان از سوی منتقدان دولت منطقی
به نظر نمی‌رسد و گروهی مصرانه درخواست معجزه اقتصادی و معیشتی در سه ماه
را دارند! با این همه دولت طی این مدت و به گفته رییس جمهوری توانسته است
امور جاری و هزینه‌های خود را بدون استقراض از بانک مرکزی پیش برده و به
تورم بیشتر دامن نزند. رییس جمهوری در توضیح اهمیت این اقدام گفت: «در
روزهای پایانی مرداد که هنوز دولت ما رای اعتماد نگرفته بود، سخن از کیفیت
پرداخت حقوق و دستمزد برای کارکنان بود و می‌گفتند از کدام منبع؟ اما امروز
به لطف خدا با گذشت83 روز از عمر این دولت بدون استقراض از بانک مرکزی،
آنچه که دولت در زمینه پرداخت‌ها و حقوق و دستمزد باید انجام دهد، در زمان
خود انجام شد.»
رییس جمهوری درباره وعده دیگر خود در انتخابات یعنی احداث مسکن و
ایجاد اشتغال از آغاز برنامه ریزی‌های لازم در قالب شورای عالی مسکن و
اشتغال خبر داد و همچنین به مردم درباره ذخیره کالاهای اساسی اطمینان داد.
اولویت‌های جدید دیپلماسی
رویکرد دولت سیزدهم به موضوع دیپلماسی و روابط با کشورهای دیگر، آرام
آرام انفعال ماه‌های اخیر در این حوزه را مرتفع کرده و پویایی آن تحت تاثیر
این رویکرد تازه می‌تواند منافع ملی ایران را بیش از گذشته از گزند زیاده
خواهی‌های آمریکا و برخی متحدانش در امان نگه دارد. دستگاه دیپلماسی از
همان ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم چند محور مشخص مانند دیپلماسی
اقتصادی و گسترش روابط با همسایگان را به عنوان عوامل پویاسازی این نهاد
اعلام و در راستای آن اقدامات خود را آغاز کرد.
دولت از نگاه صرف به کشورهای غرب یا شرق گریزان است و منافع ملی
جمهوری اسلامی را در روابط متعادل و بر اساس عزت، حکمت و مصلحت تعریف می
کند. این میان اولویت نخست با کشورهای اغلب مسلمان منطقه است تا ضمن بهره
برداری از ظرفیت‌های موجود در روابط اقتصادی و سیاسی، اجازه نفوذ و ایجاد
ایران هراسی به دشمنان ایران داده نشود.
رییس جمهوری در تبیین برنامه‌ها و اولویت های سه ماه نخست دولتش در
حوزه دیپلماسی از فعال کردن تعاملات بین المللی بویژه اولویت دیپلماسی و
با همسایگان در این مدت خبر داد و گفت: وضعیت و شرایط کاملا نشان می‌دهد
امروز مساله تعامل بین الملل شرق و غرب فرقی ندارد. کشورهایی که امروز
می‌خواهند روابط و تعامل توام با حفظ احترام و عزت با جمهوری اسلامی همراه
داشته باشند، در رابطه با این کشورها روابط از حالت انفعال خارج شده و حالت
فعال گرفته است.»
همکاری قوا، بنیان اجرای برنامه‌های دولت
تنش میان قوا و نهادها به عنوان یکی از مهمترین اصول بازدارنده توسعه
کشور؛ به قدری در دوره‌های پیشین، به ویژه میان دولت و مجلس ایجاد شده بود
که با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تحلیلگران یکی از مهمترین مزایای حضور
آیت الله رییسی در راس این دولت را کاهش تنش‌ها میان قوای مجریه و مقننه
اعلام کردند. بنیان دولت از همان ابتدا کاهش تنش با همه جریان‌های سیاسی و
فکری در کشور بود و تلاش دولت در این زمینه از منظر منتقدان و مخالفان هم
تایید شده مثبت ارزیابی شد.
در رابطه دولت و مجلس هم تفاوت‌های آشکار و البته امیدوارکننده ای
دیده شد و خواسته‌های و دیدگاه‌های نمایندگان حتی اگر رای منفی به وزیر
پیشنهادی آموزش و پرورش هم بوده باشد، محترم شمرده شد. رییس جمهوری که روز
گذشته میزبان نمایندگان بود از تداوم نشست‌های وزرا با نمایندگان در روزهای
پنجشنبه خبر داد و تصریح کرد: «باید به صورت متناوب با نمایندگان نشست
داشته باشیم چرا که امروز پیشرفت کشور نیازمند همکاری، همراهی و همدلی بین
دولت و مجلس است. همه مسایل این گونه پیش خواهد رفت.»
کاهش این تنش بار روانی تحمیل شده به جامعه در اثر جدل‌های سیاسی و
رسانه ای را از دوش مردم بر داشته و آرامش را به فضای سیاسی کشور تزریق
کرده است. تداوم این مسیر که خواست دولت است؛ می‌تواند در مسیر عادی سازی
شرایط که مورد تاکید و اشاره دولت هم است؛ راهگشا باشد.
مبنای دولت شایسته‌سالاری است
مدت هاست که دولت با هجمه‌های مختلف و متعددی درباره انتخاب وزرا و
مدیران روبروست و گرچه بارها تصریح کرده است که جز شایستگی معیار دیگری در
انتخابات و انتصابات نیست اما انتقادات و توهین ها همچنان ادامه دارد.
موضوعی که رییس جمهوری هم در روز معرفی وزیر پیشنهادی به آموزش و پرورش
درباره آن سخن گفت و تصریح کرد: «من 83 روز پیش از فرآیند معرفی وزیر از
همین تریبون مقدس برای همه نمایندگان محترم بیان کردم که محور این انتخاب
شایستگی است. رابطه رفاقت، قرابت، فشار آوردن احیاناً رسانه‌ای هیچ‌کدام
موجب نمی‌شود که یک فرد برای پست وزارت معرفی شود. اگر مقایسه‌ای بین دولت
ما و دولت‌های سه دهه پیش انجام بگیرد متوجه خواهید شد که روابط، رفاقت و
رقابت چه میزان در انتخاب‌ها نقش داشته است.»
واقعیت آن است که انتصاب منسوبان به سمت‌های مختلف اجرایی در همه
دولت‌ها به نوعی سابقه داشته است؛ اما نگاه منفی مردم جامعه به چنین
رویکردی سبب شد که آیت الله رییسی قاطعانه از این اقدام به عنوان فساد یاد
کرده و در این زمینه به وزرای خود هشدار دهد و تصریح کند که در جذب نیرو
باید صرفاً بر کارآمدی و صلاحیت‌های قانونی و شرعی تمرکز کرد و به همکاران
خودمان نیز تاکید کنیم که از بکارگیری افراد به صرف آشنایی و رفاقت و بدون
توجه به شایستگی‌ها خودداری کنند. باید به شدت مراقبت و صیانت نمود تا در
زیرمجموعه شما هیچ فسادی رخ ندهد. با تعریف انتصابات فامیلی به عنوان فساد
از سوی رییس جمهوری می توان گفت که رییس جمهوری پیش و بیش از همه منتقدان
در پی تعیین بازرس ویژه برای مقابله با فساد بوده است و بیش از همه منتقدان
کنونی و ساکتان گذشته نگران ذهنیت منفی است که درپی انتصابات فامیلی ممکن
است در جامعه شکل گیرد.
اهمیت امید مردم
امید مردم همان کلید واژه ترکیبی است که نه اکنون بلکه از همان دوران
رقابت‌های انتخاباتی و زمانی که رقبا از هر ابزاری برای ایجاد یاس در کشور
بهره می‌گرفتند؛ مورد اشاره و البته نگرانی آیت الله رییسی بود. رییس
جمهوری طی 83 روز از آغاز مسئولیت خود؛ از هر فرصت و تریبونی درباره واقعیت
آسیب‌های موجود در حوزه امید و اعتماد مردم سخن گفت و مهم ترین هدف دولتش
را بهبود این دو مهم اعلام کرد. در مسیر این بهبود؛ سفرهای استانی را
علیرغم تمام هجمه ها انتخاب کرد و ادامه داد تا تمام مردم ایران؛ به ویژه
آن هایی که دور از مرکز و مناطق محروم زندگی می کنند، اطمینان حاصل کنند که
رییس جمهوری به عنوان عالی ترین مقام اجرایی کشور می تواند روزی سرزده و
بی هیچ تشریفاتی در روستای آنان حضور یافته و پای مشکلات و دغدغه ها و حتی
اعتراضات و گلایه های آن ها بنشیند. آیت الله رییسی در توصیف دلایل این
سفرها؛ در مجلس گفت: «سفر به استان‌ها برای من علیرغم همه حرف‌هایی که در
گوشه و کنار زده می‌شود مغتنم است. مغتنم از این نظر که در اول دولت در
جریان مسائل نه فقط در سطح ملی بلکه در سطح استان‌ها قرار می‌گیریم و باید 6
روز وقت در سطح ملی و یک روز حداقل برای استان‌ها گذاشته شود.» چنین
تکاپوی شبانه روزی برای حفظ امیدمردم به این دلیل است که رییس جمهوری بهتر
از هرکسی می داند که امید مردم پیشران و اعتماد آن ها ضامن اجرای برنامه
هایی است که دولت برای کشور تدارک دیده است. دو مفهومی که این روزها در
حمله پروپاگاندای رسانه‌ای سیاه نمای داخلی و خارجی بیش از همیشه در خطر
است.