چاپ

راه ترقی- ، سرطانی نادر و کشنده است که میزان بقای افراد مبتلا به آن پنج سال و میزان نجات آن، 10 درصد از مبتلایان تخمین زده می‌شود. اگر سرطان متاستاز کند، این میزان به سه درصد کاهش می‌یابد و گزینه‌های درمانی بسیار محدود خواهد بود.

"روپسا داتا"(Rupsa Datta)، پژوهشگر آزمایشگاه "اسکالا"(Skala Lab) در "موسسه پژوهشی مورگریج"(Morgridge Institute for Research) آمریکا گفت: سرطان پانکراس، یکی از سرطان‌های بسیار ترسناک‌ است زیرا ابتلا به آن هنگامی تشخیص داده می‌شود که اغلب دیر شده است. دلیل تشخیص دیرهنگام این است که هیچ علامتی وجود ندارد.

آزمایشگاه اسکالا، از تصویربرداری نوری پیشرفته برای بررسی فعالیت متابولیکی استفاده می‌کند که به رشد تومور منجر می‌شود؛ به این امید که درک بهتر ریزمحیط تومور بتواند به ارائه درمان‌های جدیدی کمک کند.

داتا و همکارانش توضیح داده‌اند که سلول‌های سرطانی چگونه می‌توانند فعالیت متابولیک برخی از سلول‌های غیر سرطانی پانکراس را بربایند و رشد تومور را تحریک کنند.

هنگامی که سلول‌های سرطانی شروع به تکثیر می‌کنند، بخش جدایی‌ناپذیر ریزمحیط تومور، "ماتریکس خارج سلولی"(ECM) است. ماتریکس خارج سلولی، شبکه‌ای از مولکول‌ها است که به ایجاد ساختار برای سلول‌های سازنده اندامی مانند پانکراس کمک می‌کند.

سلول‌های غیر سرطانی نیز در ماتریکس خارج سلولی وجود دارند؛ از جمله سلول‌های ایمنی، فیبروبلاست‌ها و سلول‌های حمایتی ویژه مانند "سلول‌های ستاره‌ای پانکراس"(PSCs).

داتا گفت: این تعامل بین سلول‌های سرطانی و سلول‌های ستاره‌ای پانکراس است که کلید تکثیر و بقای سرطان به شمار می‌رود. سلول‌های سرطانی می‌توانند سلول‌های غیرسرطانی را وادار سازند که برای آنها کار کنند. گویی که این سلول‌ها، تحت طلسم سلول‌های سرطانی قرار دارند. آنها مواد مغذی و عوامل دیگر را تامین می‌کنند تا سلول سرطانی بتواند زنده بماند.

پژوهشگران، سلول‌های سرطانی و سلول‌های ستاره‌ای پانکراس را در یک اندام‌واره ترکیب کردند. این اندام‌واره، یک محیط سه‌بعدی کشت سلولی در یک ساختار ماتریکس ژل مانند است که بیولوژی یک اندام زنده یا تومور را تقلید می‌کند.

"تصویربرداری متابولیک نوری"(OMI) به پژوهشگران امکان می‌دهد تا تعاملات متابولیک میان سلول‌ها را در لحظه تجسم و اندازه‌گیری کنند. این روش، غیرتهاجمی و بدون برچسب است؛ بدین معنا که به جای افزودن معرف‌های دیگری که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند، از قابلیت فلورسانس ذاتی سلول‌ها استفاده می‌کند.

تغییرات متابولیسم، با فرآیند اکسایش-کاهش اندازه‌گیری می‌شوند که با انتقال الکترون‌ها بین مولکول‌های درون سلول نوسان می‌یابد تا به رشد و تقسیم آنها کمک کند.

داتا گفت: ما متوجه شدیم که در حضور این سلول‌های غیر سرطانی، فرآیند اکسایش-کاهش سلول سرطانی بیشتر به سمت تکثیر حرکت می‌کند. هنگامی که سلول‌های ستاره‌ای پانکراس، سلول‌های سرطانی را لمس کردند، تعداد آنها کاهش یافت.

این تعامل میان سلول‌ها نشان می‌دهد که سلول‌های سرطانی ممکن است به واسطه تعامل مستقیم با سلول‌های ستاره‌ای پانکراس و بهره‌برداری از فرآیند متابولیک برای حمایت از پیشروی سرطان، بر محدودیت‌های اکسایش-کاهش خود در تکثیر سلولی غلبه کنند.

این که تعامل فیزیکی بین سلول‌ها چگونه به تغییر فرآیند اکسایش-کاهش منجر می‌شود، هنوز ناشناخته است اما داتا امیدوار است که درک بیشتر این فعل و انفعالات در نهایت به ارائه درمان‌های هدفمندی بیانجامد که از تکثیر سلول‌های سرطانی و رشد تومور جلوگیری می‌کنند.

این پژوهش، در مجله "Science Advances" به چاپ رسید.