چاپ

راه ترقی - ایسنا /دلیل نام‌گذاری هر یک از ماه‌های قمری چیست و چرا می‌گوییم «محرم» و «صفر»؟
در وجهِ نام‌گذاری این ماه‌ها سخن‌ها گفته شده است. مثلاً گفته‌‏اند: سبب اینکه محرم را «محرم» نامیده‌‏اند، آن است که از ماه‌های حرام است.
همچنین در منابع دیگر نوشته‌اند که صفر» را به این سبب «صفر» نامیدند که در آن ماه شهرشان را به قصد سفر و... تهی و خالی (صفر) می‌کردند.
رجب را هم به این سبب «رجب» نامیدند که آن را سخت گرامی می‌داشتند و در آن ماه، جنگ را رها می‌کرده‌اند. تَرجیب: تعظیم. رَجَبتَه: عَظَّمْتَه.
علت اینکه دو ربیع را چنین نامیده‌‏اند، آن است که در این دو ماه شکوفه و غنچه و باران و شبنم زیاد است و این نسبت به طبیعت،ْ فصلی است که ما آن را پاییز گوییم.
دو ماهِ جُمادی را جُمادیٰ گفته‏‌اند؛ زیراکه آب در این ماه، منجمد می‌‏شود.
شعبان‏ را بدین سبب «شعبان»‏ نامیده اند که قبایل و طوایف در این ماه مُنشَعب می ‏شدند.
رمضان‏ را بدین علت «رمضان»‏ گفته‌‏اند که در آن ماه، سنگ از شدت حرارت داغ می ‏شد.
شوّال را «شوّال» گفته‌‏اند؛ زیرا که گرما در آن ماه مرتفع می‌شد و به کلی از میان می‌رفت.
ذوالقعده را به این سبب «ذوالقعده» خواندند که در این ماه، عرب‌ها در خانه‌های خود می‌‏نشستند.
ذوالحجه را «ذوالحِجّه» می‌گویند، زیرا که در این ماه به حج می‌رفتند.
البته وجوه دیگری نیز برای نام‌گذاری این ماه‌ها بیان کرده‌اند که می‌توان به فرهنگ‌نامه‌های عربی رجوع کرد.
منبع:
آثارالباقیه عن القُرون الخالیه، ابوریحان بیرونی، ترجمهٔ اکبر دانا سرشت [با تصرفاتی در ترجمه]، امیرکبیر، چاپ پنجم، 1386، صص 90-91.