چاپ

راه ترقی - صبح نو / « علت عدم تمایل غرب در احیای برجام چیست؟ » عنوان سرمقاله روزنامه صبح نو است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
تاکنون چندین مرتبه مقامات دولتی صحبت از باز بودن «پنجره مذاکرات» و ابراز تمایل به توافق هسته‌ای یا همان «مذاکره برای رفع تحریم‌ها» کرده‌اند، پیشنهادی که مورد استقبال طرف غربی قرار نگرفته است و حتی خبر اعلام توافق بر سر مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا از سوی کاخ سفید تکذیب شد و حالا گذشت زمان نیز اثبات کرد که موضع آمریکا نسبت به این امر به واقعیت نزدیک‌تر بوده است. اما علت عدم تمایل غربی‌ها نسبت به احیای برجام چیست؟ بسیاری از تحلیل‌گران، اصلی‌ترین مانع احیای برجام را اتفاقات ماه‌های اخیر ایران و هزینه‌های سیاسی این توافق برای غرب به‌ویژه دولت «جو بایدن» می‌دانند. اما غرب در مقاطع مختلف ثابت کرده است که آنچه در تصمیماتش تاثیر دارد، تنها منافع‌اش است و برای تامین منافع‌اش حاضر است حتی پا روی «ژست‌های حقوق بشری» خود بگذارد مانند رفتار بایدن با عربستان که برخلاف شعارهای تبلیغاتی‌اش و القابی که به «آل سعود» می‌داد به این کشور سفر کرد. اما چه اتفاقی افتاده است که دولت بایدن علی‌رغم آنکه پیش از این رسیدن ایران به «نقطه گریز» را مانند «شمشیر داموکلس» بهانه‌ای برای توافق سریع و زودهنگام می‌کرد، امروز بی‌توجه به این نگرانی‌ها، چشم خود را بر مذاکرات بسته است. آیا هزینه بایدن برای توافق با ایران کمتر از هزینه پیشرفت برنامه هسته ای ایران است؟ از سوی دیگر کشورهای مرتبط می‌دانند که برجام بهترین راه پیش‌روی آنان است چراکه گزینه‌های بدیلش برای هر دو کشور و همچنین منطقه و جهان بسیار پرخطر و هزینه‌زاست. بنابراین مسیر دیگری به جز توافق وجود ندارد و قطعا طرف‌های برجامی (1+5 تا اواخر سال‌جاری) باید تکلیف این مذاکره نیمه‌کاره را مشخص کنند. اما «تعلل» غرب برای چیست و چرا به دنبال «خریدن زمان» است؟ یک عاملی که موجب درنگ غرب برای دستیابی به توافق ایران شده است، تحولاتی است که در سطح بین‌الملل شاهد آن هستیم و این تغییر آرایش کشورها بعد از جنگ اوکراین، غرب را سرگردان کرده است.
ماجرای جنگ اوکراین، موجب شده است که غرب توافق با ایران را یک امتیاز سیاسی به رقیب خود بداند.
از سوی دیگر، غرب اهرم‌های مذاکراتی خود را از دست داده و برای فشار بر ایران و تحمیل خواسته‌هایش گزینه جدیدی ندارد. تاکنون ایران تحت شدیدترین تحریم‌های یکجانبه آمریکایی قرار گرفته و دیگر تحریمی وجود ندارد که بتواند مشکل جدید اقتصادی برای ایران ایجاد کند. همچنانکه تحریم‌های جدید آمریکا بیشتر جنبه روانی دارد تا تاثیرات اقتصادی. جنگ ترکیبی نیمه دوم سال 1401 نیز نشان داد گزینه مقابله با جمهوری اسلامی و یا براندازی آن، آرزوی خامی است که محقق نخواهد شد. بنابراین امروز دست غرب برای مذاکره با ایران خالی است، گذر جمهوری اسلامی از فشارهای داخلی و خارجی و همچنین حل‌وفصل اختلافاتش با کشورهای همسایه، در کنار مشکلات متعدد غرب به دلیل تقابل با روسیه، تنش‌های روزافزون آمریکا علیه چین بر تنگه تایوان و فشارهای اقتصادی متعاقب آن بر اروپا و تا حدی برآمریکا، از توان طرف غربی برای مذاکره کاسته و کارت‌های او را برای بازی و فشار برای عقب‌نشینی ایران کم کرده است. اما آنچه دولت باید در این کارزار انجام دهد استفاده از فرصت‌ها، پیگیری «دیپلماسی همه‌جانبه» مانند آنچه میان ایران و عربستان شاهد بودیم و رفع نابسامانی‌های اقتصادی با نقشه راه و دستورالعملی که رهبر انقلاب در ابتدای سال تعیین کردند است، چراکه افزودن بر توان اقتصادی و حل مشکلات معیشتی مردم از نیاز ایران به برجام می‌کاهد و همین امر طرف مقابل را بر دادن امتیاز بیشتر و توافق زودهنگام راغب می‌سازد. موضوعی که امید است با تحول و تغییر در کابینه، دولت به کارگیری استراتژی و برنامه درست مدیریتی به این مهم دست یابد.
بازار

راه ترقی