چاپ

راه ترقی- دهم اردیبهشت ماه در تقویم کشور به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است، این پهنه آبی از لحاظ ملی و منطقه ای جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد بر این اساس سازمان محیط زیست برنامه های مدونی برای حفظ و صیانت از خلیج فارس دارد.

دریاها و اقیانوس ها، نه تنها بخش اصلی حیات روی کره زمین را تشکیل می دهند، بلکه به عنوان سیستم پشتیبان حیات روی خشکی ها هستند، دریاها و اقیانوس ها از عوامل اصلی تعیین کننده شرایط اقلیمی کره زمین هستند، بخش عمده ای از ذخایر فسیلی و معدنی جهان در دریاها نهفته است. سهم عمده ای از تامین غذای مردم جهان بر عهده دریاهاست. بخش بزرگی از صنایع دارویی و بهداشتی به منابع دریایی وابسته است. دریاها می توانند به عنوان منشاء انرژی پاک و رایگان، در نظام جدید انرژی جهان نقش آفرینی کنند.

بنابراین بهره برداری از دریاها و اقیانوس ها باید در راستای توسعه متوازن فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و صیانت محیط زیستی عمل کند. چرا که دریاها و اقیانوس ها سیستم های به هم پیوسته ای هستند که ایجاد تغییر در آنها واجد پیامدهای بدون مرز محلی، منطقه ای و جهانی خواهد بود، ایران نیز از این موهبت الهی متنعم است و به مراتب بیشتری از اهمیت، مسئولیت حفظ محیط زیست دریایی بر عهده حاکمیت و مردم قرار دارد.

190 هزار کیلومتر مربع دریا در اختیار داریم، دریاهایی سرشار از منابع قابل استحصال و متصل به آبراهه های بین المللی. یک سوم از تمام خطوط مرزی کشور، حدود 5800 کیلومتر، مرز دریایی است. فعالیت های گسترده دریانوردی، صنایع دریایی ساحلی و فراساحلی، کشتی سازی، خدمات دریایی و بندری، نفت و گاز، شیلات، گردشگری دریایی، صنایع نظامی دریایی، جستجو و نجات دریایی، جایگاه قابل ملاحظه ای را در توسعه اقتصادی کشور ایجاد کرده است.

بی تردید یکی از مهمترین پهنه های آبی کشور ، خلیج فارس است. پهنه آبی ارزشمندی که حفاظت از آن همچون سایر پهنه‌های آبی کشور نیازمند برنامه‌ و عزم ملی و منطقه ای است، اکوسیستم های دریایی و ساحلی خلیج فارس دارای تنوع زیادی از انواع تالاب ها از جمله جنگل های حراء، تالاب های مصبی، خلیج های کوچک، خورها، سواحل صخره ای وآبسنگ های مرجانی است که دارای ارزش های بالای اکولوژیک و اقتصادی و اجتماعی هستند.

تالاب‌ها و مناطق حفاظت شده ای همچون منطقه حفاظت شده حراء و تالاب خورخوران استان هرمزگان و شادگان در استان خوزستان از محبوب‌ترین جاذبه‌ها و ثروت‌های خلیج فارس است، ثروتی که بدون مشارکت ملی و برنامه‌ مدون امکان حفاظت و حراست از آن برای نسل‌های امروز و فردا وجود ندارد و به واسطه سیاست سازمان حفاظت محیط زیست بر همین نگاه مشارکتی و بهره‌برداری خردمندانه، امروز کارنامه‌ای موفق در مدیریت این مناطق پیش‌روی عموم قرار دارد.

البته این مهم، تنها با جامع‌نگری و حذف نگاه‌ها و منافع بخشی و در راس قرار گرفتن منافع ملی تحقق می‌یابد و منتج به توسعه همه جانبه و متوازن کشور می‌شود، با توجه به ارزش های بالای اقتصادی مستقیم و غیر مستقیم تالاب ها و دریا، حفاظت از این اکوسیستم های ارزشمند در جهت بهره برداری خردمندانه از آنها ضروری است.

گسترش الگوی توسعه متوازن در حوضه آبریز تالاب ها به عنوان اصلی ترین راهبرد برای حفاظت و احیای تالاب های کشور است و سازمان محیط زیست نیز اقدامات اجرایی خود را بر پیاده سازی این راهبرد متمرکز کرده است.حفاظت از اکوسیستم های آبی نیازمند درک صحیحی از چگونگی اثرگذاری فعالیت‌های هر یک از بخش‌های توسعه‌ای و تولیدی بر آنها بوده و باید فرصت‌های برد- بردی که متضمن همزمان توسعه متوازن و حفاظت منابع طبیعی به عنوان میراث نسل های بعد باشد، در برنامه های توسعه و اسناد بالادست پیش بینی و اجرایی شوند.

در راستای حفاظت و بهره برداری خردمندانه و معقول از تالاب ها استقرار مدیریت زیست بومی و تهیه برنامه های جامع، همچنین پهنه بندی این اکوسیستم ها با مشارکت تمام ذینفعان و جوامع بومی صورت گرفته و اجرای آنها در دستور کار است.

در همین راستا معاون اول ریاست جمهوری نیز به عنوان دبیر ستاد هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور خواستار ارایه گزارش اجرایی از برنامه های مصوب مدیریت زیست بومی از استانداران استان های مربوطه شد که به زودی گزارش اقدامات تکمیل و به ستاد ارایه خواهد شد.

بهره برداری معقول و خردمندانه از تالاب ها که مورد تاکید کنوانسیون رامسر است، بر اساس قوانین و ضوابط ملی، جزو راهبرد های اصلی برای تالاب ها و اکوسیستم های آبی است و این امر در فرایند مشارکتی با جوامع محلی در رویکرد مدیریت زیست بومی دنبال می شود.

در بازدید اخیر ریاست جمهوری از تالاب شادگان به عنوان یکی از مهمترین اکوسیستم های آبی کشور که معیشت و اقتصاد قشر زیادی از مردم و جوامع بومی نیز با این تالاب گره خورده و از ارزش اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است، موضوع اقتصاد و گردشگری در تالاب و برخورد با متخلفین بهره برداری غیر مجاز از تالاب شادگان مورد تاکید بوده و دستورات لازم را در این خصوص صادر شد.

سازمان حفاظت محیط زیست براساس ضوابط و قوانین موجود و بهره برداری از این اکوسیستم های ارزشمند براساس حد بستر و حریم قانونی تعیین شده توسط وزارت نیرو، همراهی لازم را در راستای توسعه متوازن کشور و ارائه خدمات به مردم خواهد داشت.

همچنین تعیین و پیگیری تامین نیاز آب محیط زیستی تالاب ها به عنوان یکی از مهمترین محورهای کاری بر اساس قوانین و اسناد بالادست در دستور کار جدی سازمان حفاظت محیط زیست است، ضمن اینکه علاوه بر قوانین موجود، رییس جمهوری نیز بر این موضوع همواره تاکید داشته اند.