چاپ

راه ترقی - باشگاه خبرنگاران / کاهش متقاضیان رشته‌های فنی و حرفه‌ای جامعه دانشگاهی را با مشکلاتی روبرو کرده است و زنگ خطری برای آینده کشور محسوب می‌شود.
طی چند سال اخیر شاهد کم توجهی یا بی توجهی دانش آموزان به تحصیل در رشته‌های مهارتی بوده ایم به صورتی که باید گفت این ریزش متقاضی پدیده اسفناکی جز کمبود نیروی انسانی در جامعه را به وجود نخواهد آورد.
اما مطابق برنامه ششم توسعه الزامی است که نیمی از جمعیت دانش آموزی یعنی 50 درصد آن‌ها سالانه جذب رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش شوند، اما بیشتر دانش آموزان تمایل زیادی به تحصیل در رشته‌های تجربی دارند و از تحصیل در رشته‌های مهارتی جا مانده اند.
روسای دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای معتقد هستند از آن جایی که 80 درصد دروس رشته‌های فنی، عملی هستند؛ بنابراین این قبیل از رشته‌ها به آینده کاری فارغ التحصیلان کمک زیادی خواهند کرد، اما دانش آموزان به علت کم تجربگی یا نداشتن اطلاعات درست از این رشته‌ها تنها روی رشته‌های نظری متمرکز می‌شوند و همین عامل باعث کاهش نرخ اشتغال دانش آموختگان خواهد شد.
گفتنی است که رشد و گسترش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای منجر به بروز خلاقیت و اشتغال و توسعه اقتصادی در میان دانشجویان می‌شود که در نهایت برای تمامی افراد جامعه رفاه اجتماعی را به وجود خواهد آورد.
باید در هدایت تحصیلی دانش آموزان به رشته‌های مهارتی توجه شود
ابراهیم صالحی عمران رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور درباره وضعیت جذب دانشجویان در رشته‌های مهارتی اظهار کرد: پذیرش دانشجویان در رشته‌های مهارتی ریزش پیدا کرده است.
او افزود: فضای عمومی آموزشی کشور فضای آموزش مهارتی ندارد، نظام هدایت تحصیلی به سمت و سوی آموزش‌های حرفه‌ای نیست.
صالحی عمران تصریح کرد: طبق قانون باید 50 درصد دانش آموزان متوسطه در مدارس فنی و حرفه‌ای و کارو دانش تحصیل کنند که در حال حاضر این آمار تنها 30 درصد است.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور ادامه داد: خروجی‌های مدارس فنی و حرفه‌ای و کار و دانش که ورودی‌های دانشگاه‌های مهارتی مانند دانشگاه فنی و حرفه‌ای را تشکیل می‌دهند بسیار کم است و همین خروجی نامناسب باعث کاهش آمار پذیرش دانشجویان مهارتی می‌شود و نظام هدایت تحصیلی به سمت رشته‌های محدودی در کشور رفته و باید این روند اصلاح شود تا رشته‌های متعددی را شامل شود.
صالحی عمران درباره تعداد پذیرش در دانشگاه فنی و حرفه‌ای گفت: طی سال‌های اخیر با ریزش دانشجو مواجه هستیم. در بین دانشگاه‌های مهارتی حداکثر خروجی‌های متوسطه، فنی حرفه‌ای و کار و دانش را جذب کرده‌ایم.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور ادامه داد: در سال گذشته در دوره‌های کاردانی و کارشناسی 90 هزار نفر جذب شدند. در این دانشگاه‌های هم تراز بیشترین میزان دانشجو را داشتیم.
صالحی عمران با بیان اینکه اقدامات برای مهارت‌آموزی نباید به دوره خاصی از تحصیل محدود شود، تاکید کرد: باید رشته‌های مهارتی در هدایت تحصیلی مورد توجه قرار گیرد. نمی‌توان تمامی رشته‌های تحصیلی به چند رشته پزشکی، دندانپزشکی و. محدود کرد. با بررسی متقاضیان شرکت در کنکور باید به این امر اذعان داشت که 60 درصد داوطلبان متقاضی رشته‌های نظری هستند. باید دانست که کشور فقط به این سه رشته و حرفه نیاز ندارد.
مهارت آموزی و کارآفرینی رویکرد مهم در دانشگاه ها
حسن طغرانگار رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی استان زنجان گفت: دانشگاه جامع مسئولیت برنامه ریزی، سازماندهی، پشتیبانی های کارشناسی، عملیاتی، اطلاعات و سیاست گذاری های کلان و نیز نظارت و ارزشیابی مراکز و موسسه های علمی کاربردی را برعهده دارد.
او افزود: مراکز و موسسه های آموزش عالی علمی کاربردی زیر نظر دانشگاه، رکن اجرایی آموزش های علمی کاربردی و به قصد ارتقای دانش کار و ایجاد مهارت های متناسب با حوزه فعالیت شغلی افراد تاسیس شده است.
طغرانگار تصریح کرد: مبانی، فلسفه وجودی و ضرورت فعالیت و ارتقای دانشگاه جامع علمی کاربردی در اسناد بالادستی به خوبی تبیین آموزش نیروی انسانی متخصص ماهر و کارآمد متناسب با نیازهای بازار کار اعلام شده است.
این استاد دانشگاه افزود: ارتقای توان کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی پایدار با تاکید بر استفاده از توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنیان ازجمله اهم موارد مرتبط در سیاست های کلی اشتغال است.
او اضافه کرد: همچنین در نقشه جامع علمی کشور مصادیقی مانند همسوکردن سیاست های توسعه صنعتی و اقتصادی کشور، به ویژه برنامه های پنج ساله توسعه، با سیاست های کلان توسعه علم و فناوری درکشور" و "سازماندهی نظام های حرفه ای مبتنی بردانش علمی و فنی برای اداره واحدهای اقتصادی واجتماعی، نهادینه کردن فرهنگ مهارت گرایی، پژوهش محوری و کارآفرینی در نظام علم، فناوری و نوآوری بسیار حائز اهمیت است.
طغرانگار افزود: ضرورت تامین شرایط توسعه کارآفرینی، توانمندسازی نیروی کار و ایجاد ارزش افزوده، تولید ثروت و اشتغال مولد" از جمله اهم مواردی است که از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بهره برداری می شود.
دانش آموختگان رشته‌های فنی و حرفه‌ای بیکار نمی‌مانند
در ماده 37 قانون نظام صنفی کشور مصوب شده که برای توسعه رشته‌های مهارتی فنی و حرفه‌ای و کار و دانش لازم است تا تمامی دستگاه‌های اجرایی و بنگاه‌های اقتصادی همکاری کنند.
در آئین‌نامه اجرایی این قانون، 110 رشته مهارتی معرفی شده است که دارندگان دیپلم کاردانش برای دریافت پروانه کسب معاف از آزمون شده‌اند؛ یعنی هرکدام از این رشته‌های یادشده در این آئین نامه نیاز به آموزش پروانه کسب ندارند.
شاید مهم‌ترین عامل سوق پیدا نکردن دانشجویان به سمت رشته‌های فنی یا مهارتی کم اطلاعی آن‌ها از اهمیت رشته‌های مهارتی در جامعه باشد که در اینصورت لازم است تا تمامی مشاوران تحصیلی مدارس، معلمان و مدیران با ارائه طرح‌های مناسب از قبیل بازدید دانش آموزان از مدارس فنی و حرفه‌ای یا کارو دانش و دانشگاه‌های فنی به جلوگیری از سوق پیدا کردن دانشجویان به سمت رشته‌های نظری و بی توجهی آن‌ها به رشته‌های فنی کمک زیادی کرده باشند.
البته یکی دیگر از دلایل عمده گرایش نداشتن دانشجویان یا امتاع آنان به تحصیل در این شاخه تحصیلی به اجبار خانواده‌ها شیوع این فرهنگ است که دانشجویان دارای نمرات پایین و ناتوان در تحصیل رشته‌های نظری باید به رشته‌های فنی و کار و دانش روی آورند؛ بنابراین بایستی در میان خانواده‌ها این فرهنگ جا بیفتد که لزوما نباید تمامی افراد به سمت رشته‌های نظری و به اصطلاحی دیگر دهان پر کن روی بیاورند، بلکه جامعه به رشته‌های مهارتی هم احتیاج دارد.
البته لازم است تا وزارت خانه‌های علوم و آموزش و پرورش هم در این زمینه اقدامات مناسبی انجام دهند و با ارائه راهکار‌های راه گشا دانشجویان را با رشته‌های فنی و مهارتی آشنا کنند تا به اینصورت هم از میزان گرایش دانش آموزان به سمت رشته‌های تجربی کم شود و هم اینکه اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی بعد‌ها با مشکلات اساسی مواجه نشود.