بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
در آستانه برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم قرار است روز جمعه مدیران سیاسی ایران با تروئیکای اروپایی که به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه هستند نیز دیداری داشته باشند. دیداری که می‌تواند ضمن منصرف کردن اروپا از این مسیر، آنها را نیز با روند مذاکرات همراه کند.
سید‌عباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران همزمان با آنکه از بر‌‌گزاری دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم پایتخت ایتالیا خبر داد، گفت؛ روز جمعه و پیش از دور چهارم مذاکرات با هیات آمریکایی، یک جلسه با سه کشور اروپایی برگزار خواهدشد. این چهارمین دیدار ایران با تروئیکای اروپایی از شهریور سال‌گذشته تاکنون محسوب می‌شود و اهمیت آن معطوف به منصرف‌کردن فرانسه، بریتانیا و آلمان از فعال‌کردن مکانیزم اسنپ بک از یک‌سو و از سوی دیگر همراه‌کردن اروپایی‌ها با روند مذاکرات تهران و واشنگتن است.
عراقچی این توضیحات را روز گذشته و در حاشیه جلسه هیات‌دولت بیان کرد. با توجه به اینکه دو دور از مذاکرات در مسقط، یک دور در رم و دور جدید هم باز قرار است در این شهر برگزار شود، به‌نظر می‌رسد که روند گفت‌وگوها به همین منوال پیش‌برود؛ یعنی یک دور در مسقط و یک دور در رم. وزیرخارجه ایران در اظهاراتش با بیان اینکه به‌نظر من سه کشور اروپایی به‌خاطر سیاست‌های غلطی که اتخاذ کرده‌اند در حال‌حاضر نقش‌‌‌‌‌‌‌شان کمرنگ‌‌‌‌‌‌‌تر شده‌است، ادامه‌داد: «ولی ما مایل به این قضیه نیستیم و برای همین هم برای دور بعدی مذاکرات آمادگی داریم با آنها در رم برگزار کنیم.» وی تاکید کرد: «ما علاقه‌مندیم این موضوع در یک فهم و درک جهانی حل و فصل شود. ما مذاکرات خود را با اروپا ادامه می‌دهیم اما مذاکرات اصلی اکنون با آمریکا در جریان است.»
دیدار با تروئیکا در رم
در همین رابطه خبر‌‌گزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد؛ مدیران سیاسی انگلیس، فرانسه و آلمان قرار است با مقامات ایران در رم دیدار کنند. 2 منبع دیپلماتیک به رسانه انگلیسی گفته‌‌‌‌‌‌‌اند؛ مدیران سیاسی انگلیس، فرانسه و آلمان روز جمعه در رم، پایتخت ایتالیا با همتایان خود از ایران (مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌‌‌‌‌‌‌آبادی، معاونان وزیرخارجه ایران) دیدار خواهند داشت. بنابر گزارش رویترز، جمهوری‌اسلامی ایران به‌دنبال تقویت روند مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌ای با ایالات‌متحده است؛ مذاکراتی که تا به‌حال سه دوره از آن با میانجی‌گری عمان به‌صورت غیرمستقیم انجام شده‌است.
اقدامات ایران برای تماس با بریتانیا، فرانسه و آلمان که به‌عنوان تروئیکای اروپایی شناخته می‌شوند، نشان می‌دهد؛ تهران گزینه‌‌‌‌‌‌‌های خود را باز نگه داشته‌است اما به‌علاوه می‌خواهد ارزیابی کند که اروپایی‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد احتمال اعمال مجدد تحریم‌های سازمان‌ملل پیش از انقضای قطعنامه 2231 شورای‌امنیت در اکتبر آینده چه موضعی دارند. نمایندگان ایران و تروئیکای اروپایی تاکنون چهار‌بار در سطح معاونان وزارتخانه‌‌‌‌‌‌‌های امورخارجه دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. درواقع با وجودی که بسیاری از تحلیلگران می‌گویند؛ بدون آمریکا مذاکرات با اروپا و روسیه و چین راه به‌جایی نمی‌برد، همچنانکه در چند سال‌گذشته و پس از خروج ترامپ از برجام شاهد آن بودیم اما به‌نظر می‌رسد که این گفت‌وگوها امروز بدون بازی‌دادن دیگر طرف‌های 1+5 نیز به سرانجام نخواهد رسید، به‌ویژه که امروز فعال‌کردن یا‌ نکردن اسنپ‌‌‌‌‌‌‌بک یا همان مکانیزم ماشه کاملا در اختیار تروئیکای اروپا است و از این‌رو منطقی بود که تهران با جلو رفتن گفت‌وگوها با واشنگتن، مذاکرات با اروپا و حتی روسیه و چین را نیز در دستور کار قرار دهد. 
البته آمریکای ترامپ چندان تمایلی ندارد که گفت‌وگوها از حالت دوجانبه خارج شود؛ آن‌هم در شرایطی که اختلافات بین دو سوی آتلانتیک این روزها بیش از هر زمان دیگری قابل‌مشاهده است. در این رابطه مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا در گفت‌وگویی تاکید کرد؛ آمریکا دیگر نمی‌تواند به متحدان ناتو کمک‌‌‌‌‌‌‌هزینه بدهد و واشنگتن دیگر قادر به پرداخت هزینه امنیت اروپا نیست. والتز با اشاره به اینکه رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور آمریکا درباره به نتیجه‌‌‌‌‌‌‌ رساندن اقدامات دیپلماتیک پیرامون برنامه هسته‌‌‌‌‌‌‌ای ایران جدی است، گفت: « همه گزینه‌‌‌‌‌‌‌ها روی میز است.
ایران نمی‌تواند یک سلاح اتمی داشته‌باشد و رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور بارها این موضع را تکرار‌کرده و مطلقا در این‌باره جدی است.» باوجود مخالفت آمریکا با حضور اروپا در مذاکرات اما از آنجاکه بحث مکانیزم ماشه فقط از طریق تروئیکای اروپا قابل‌حل است احتمالا تهران بر موضوع مذاکرات با اروپا پافشاری خواهد کرد.
به دنبال مذاکرات فرسایشی نیستیم
وزیرخارجه ایران در بخش دیگری از صحبت‌هایش در حاشیه هیات‌دولت درباره زمان‌بندی مذاکرات توضیح داد: « زمان‌بندی مشخصی تعیین نکرده‌‌‌‌‌‌‌ایم اما طبیعتا ما اصلا مایل به مذاکرات فرسایشی و دنبال وقت تلف‌کردن نیستیم و البته احساس ما این است که طرف مقابل هم همین انگیزه را دارد.» وزیر امورخارجه در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به پرسشی درباره تحریم‌های اخیر آمریکا، گفت: «این امر مسلما پیام منفی دارد. اینکه در جریان مذاکرات طرف‌های مقابل اقدامات تحریک‌‌‌‌‌‌‌آمیز را انجام دهند، می‌تواند جدیت آنها را زیر سوال ببرد. البته ما در جریان هستیم که دیدگاه‌های مختلفی در آمریکا وجود دارد و لابی‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی در آنجا عمل می‌کنند.»
در این رابطه پایگاه خبری میدل‌ایست نیوز نوشت؛ «عوامل موساد» و «جنگ‌‌‌‌‌‌‌افروزان» در حال فشار آوردن به دولت دونالد ترامپ برای درگیری با ایران هستند؛ این روایت رسانه‌های دولتی نیست بلکه از جانب برخی از نزدیک‌ترین متحدان رسانه‌ای و حامیان ترامپ رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور آمریکا بیان شده‌است. همزمان عراقچی درباره تاثیر شکل‌گیری اختلافاتی در دور دوم مذاکرات بر روند آن تصریح کرد: «هر مذاکره‌‌‌‌‌‌‌ای براساس اختلافات صورت می‌گیرد، اگر اختلافی وجود نداشته‌باشد که مذاکره انجام نمی‌شود.» این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین درباره وضعیت پول‌های بلوکه‌‌‌‌‌‌‌شده ایران نیز تاکید کرد: «پول‌های بلوکه‌‌‌‌‌‌‌شده بخشی از تحریمی است که باید برداشته شود.»
نقش مهم آژانس
به موازات نقش مهم اروپا و همراه‌کردن آنها با روند مذاکرات، در عین‌حال نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بسیار مهم است و برای راستی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آزمایی و پیشبرد گفت‌وگوها لازم است که نقش این نهاد نظارتی را در هرگونه توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن نشان ‌دهد. در این رابطه عراقچی یادآور شد: «هر توافقی انجام شود، القاعدتا راستی‌‌‌‌‌‌‌آزمایی مربوط به مسائل هسته‌‌‌‌‌‌‌ای آن، وظیفه‌‌‌‌‌‌‌ای است که به عهده آژانس انرژی هسته‌‌‌‌‌‌‌ای می‌تواند قرار گیرد. آژانس در آینده اگر توافقی صورت بگیرد نقش مهمی خواهدداشت.» وزیر امورخارجه همچنین در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا موضوع غنی‌‌‌‌‌‌‌سازی زیر 20‌درصد به‌عنوان خط قرمز به طرف آمریکایی تفهیم شده‌است، تصریح کرد: «خط قرمزهای ایران کاملا روشن و به طرف آمریکایی نیز اعلام ‌شده‌است.»
در شرایطی که هیات مذاکره‌کننده آمریکا در گفت‌وگوها با ایران بیش از گذشته بر مساله نظارت‌ها بر سر غنی‌‌‌‌‌‌‌سازی ایران تمرکز دارد، نقش و جایگاه آژانس به‌عنوان نهاد نظارتی زیرمجموعه سازمان‌ملل از سوی ایران بارها مورد تاکید قرارگرفته‌است، آن‌هم در فضایی که ایالات‌متحده تلاش دارد نقش این نهاد را تحت‌الشعاع قرار دهد و حتی بحث نظارت بر غنی‌‌‌‌‌‌‌سازی ایران را نیز می‌خواهد خود هدایت کند. در راستای همکاری با آژانس رافائل گروسی، مدیرکل این سازمان چهارشنبه 27 فروردین و سه روز قبل از دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم پایتخت ایتالیا به تهران سفر کرد و با سیدعباس عراقچی، وزیرخارجه و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو کرد. گروسی 30 فروردین و روز مذاکرات نیز به ایتالیا سفر و با مقامات وزارت‌خارجه این کشور دیدار کرد و در جریان روند گفت‌وگوها قرارگرفت. روز دوشنبه همین هفته نیز یک هیات فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران آمد.
عراقچی درباره سفر این هیات و دستورکار آن گفته بود که این گفت‌وگوها فنی است و یکی از موضوعات موردبحث در این رایزنی‌‌‌‌‌‌‌ها مسائل پادمانی خواهد بود. همچنین این سفر در آستانه نشست فصلی شورای‌حکام در خرداد و گزارش جامع رافائل گروسی درباره ایران حائزاهمیت است. سفر هیات فنی آژانس به ایران در ادامه مذاکراتی است که حدود یک هفته قبل بین مقامات ایران و رافائل گروسی در تهران انجام شد. ایران بارها تاکید‌کرده که در چارچوب همکاری‌ها با آژانس آماده راستی‌‌‌‌‌‌‌آزمایی برنامه خود در ازای رفع تحریم‌ها و رسیدن به توافق است.
بازار