بزرگنمايي:

راه ترقی - خراسان / آلبوم موسیقی «شاه خراسان» به مناسبت دهه کرامت رونمایی شد. به همین مناسبت، در گفت‎وگو با استاد «عزیز تنها» آهنگ‎ساز، نوازنده و پژوهشگر موسیقی مقامی، به جایگاه این موسیقی در ارادت‎ورزی به امام هشتم(ع) و ارائه مفاهیم مذهبی و معنوی پرداخته‌ایم 
آوا و نوای موسیقی مقامی خراسان در تمامی ادوار تاریخی‎اش همواره با صدا و ثنای خود به پیشگاه «شاه خراسان» حضرت رضا (ع) ادای احترام و عرض ارادت کرده است. در همین راستا، شنبه‌شب گذشته، جهاد دانشگاهی مشهد به مناسبت دهه کرامت میزبان رویدادی ویژه بود. در این مراسم، آلبوم موسیقی «شاه خراسان» شامل هشت قطعه با محوریت عرض ارادت به امام رضا(ع) رونمایی شد؛ آلبومی که در آن استادان نامدار موسیقی مقامی خراسان ازجمله محمد یگانه، عزیز تنها، محسن عسگریان پور، محسن میرزازاده، غلام رسول صوفی و امین‌ا... امینی، با هنر خود در وصف امام رضا(ع) خوانده و نواخته‌اند. همچنین قطعه‌ای از دولتمند خال‌اف (آهنگ‎ساز و خواننده بزرگ کشور تاجیکستان)، نیز در این آلبوم به چشم می‌خورد.
به مناسبت رونمایی از این آلبوم با استاد عزیز تنها، پژوهشگر، نوازنده و آهنگ‎ساز برجسته موسیقی مقامی، درباره جایگاه موسیقی خراسان در حوزه مفاهیم آیینی، رضوی و عرفانی گفت‌وگو کرده‌ایم.
بازار
لطفاً مختصری درباره موسیقی مقامی خراسان و جایگاه آن در ارائه مفاهیم معنوی و عرفانی توضیح دهید.
 موسیقی مقامی خراسان از گذشته‌های دور تا امروز همواره با فرهنگ و اعتقادات مردم این منطقه از کشور عجین بوده و همین ویژگی باعث شده است که موسیقی مقامی و محلی ما ارتباطی تنگاتنگ با عرفان، دین و مذهب داشته باشد.
در بسیاری از اجراهای پیش‎کسوتان موسیقی مقامی خراسان بزرگ، اشعاری در مدح و منقبت بزرگان دین شنیده می‌شود که از عشقی درونی و عمیق نشئت گرفته است. ما، فعالان حوزه موسیقی مقامی، همچون سایر هنرمندان، با این موسیقی رشد و زندگی کرده‌ایم؛ موسیقی‌ای که سرشار از عشق و معنویت است.
مقام‌های «ا... مدد»، «یا الا هو» و انواع روایت‌خوانی و منظومه‌هایی که در بیشتر موارد به شرح احوال و داستان‌های شخصیت‌های برجسته دینی می‌پردازد، همگی در دل موسیقی مقامی نهفته‌اند. برخی از این مقام‌ها نیز در واقع ذکر خداوند هستند و جنبه‌ای کاملاً معنوی دارند. توجه به این موضوعات در موسیقی آیینی خراسان همواره بخش جدایی‌ناپذیر این سبک بوده است.
آیا علاوه بر آثاری که استادان پیش‎کسوت موسیقی خراسان در دهه‌های گذشته درباره امام رضا(ع) تولید کرده‌اند، اثر جدیدی هم توسط نسل جوان تولید شده است؟
بله در این زمینه باید به این نکته اشاره‌ کنم که با راه‌اندازی جشنواره‌هایی مانند آوای ارادت و... در سال‌های اخیر شاهد رشد قابل‌توجه آثار تولیدی با موضوع امام رضا(ع) هستیم. این جشنواره‌ها تأثیر بسیار خوبی در تولید آثار جدیدتر با شمایل متفاوت در موسیقی مقامی داشته است. جشنواره رضوان سرحد نیز ازجمله جشنواره‌های دیگری است که در آن هنرمندان موسیقی مقامی خراسان شرکت کرده و در وصف امام رضا(ع) خوانده و نواخته‌اند. استادان و هنرمندان بسیاری در موسیقی خراسان، اشعاری در مدح ایشان اجرا کرده‌اند. بنده نیز افتخار داشته‌ام که به‌عنوان دبیر جشنواره آوای ارادت با محوریت عرض ارادت به امام رضا(ع) فعالیت کنم و از نزدیک با این استادان در ارتباط باشم. بسیاری از اجراهای آنان ثبت و ضبط‌شده‌اند و برخی نیز در فضای مجازی منتشرشده‌اند.
شما در چند سال گذشته آثار موسیقایی قابل‌تأملی ساخته‌اید که موردتوجه اهالی موسیقی قرارگرفته است؛ لطفاً در این زمینه هم برایمان بگویید.
بنده تا امروز افتخار همکاری با استادان بزرگی ازجمله استاد حسام‌الدین سراج و امیرحسین مدرس را داشته‌ام. در این همکاری‌ها، مجموعه‌ای از نماهنگ‌های رضوی همچون «راز غریب» با صدای امیرحسین مدرس، «ترجمان باران»، «داغ محبت»، «یار خراسانی» و ... با صدای حسام‌الدین سراج تولیدشده‌اند که همگی بر اساس موسیقی مقامی خراسانی ساخته‌شده است.
 ​
و سخن پایانی؟
موسیقی مقامی خراسان، همان‌گونه که در طول تاریخ مسیر خود را با سربلندی طی کرده است، همچنان به راه خود ادامه خواهد داد؛ چه با حمایت و چه بدون آن. چراکه موسیقی مقامی، موسیقی‌ای مردمی است که از دل فرهنگ، اعتقادات و رسوم مردم برخاسته و همواره جایگاه خود را حفظ خواهد کرد.